перабра́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад перабраць.
2. у знач. прым. Які перабралі, адсартавалі. Перабраная бульба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растаўчы́ся, ‑таўчэцца; ‑таўкуцца; пр. растоўкся, ‑таўклася, ‑дося; зак.
1. Размяцца пры таўчэнні. Бульба добра растаўклася.
2. Разм. Разбіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адмо́кнуць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -не; -мо́к, -кла; зак.
1. Зрабіцца мяккім ад вільгаці.
У вадзе лён адмок.
2. Намокшы, адстаць, аддзяліцца.
Наклейка адмокла.
3. Вымакнуць, прапасці ад лішку вільгаці (пра расліны).
У лагчыне бульба адмокла.
|| незак. адмака́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Надзява́нікі ’ежа з начынкай: парасяты, гусі, булкі’ (докш., Янук.), ’бульба (адвараная ў лушпінах)’ (рэч., Мат. Гом.). Ад надзяваць ’фаршыраваць’, параўн. іншаславянскія паралелі: польск. nadzianka ’ежа з начынкай’, чэш. nadivanina, nadivka ’тс’, балг. наденица ’дамашняя каўбаса, надзецца’; ’бульба, адвараная ў лушпінах’ атрымала назву хутчэй за ўсё ад надзяваць ’апранаць’, г. зн. ’адзетая бульба’, параўн. бульба у мундзірах ’тс’ у адрозненне ад бульбы, якую вараць без лушпін.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лу́плянцы ’бульба ў мундзірах’ (іван., Вешт.), луплёнікі ’ачышчаная вараная бульба’ (ТС). Аддзеепрыметнікавыя ўтварэнні з суфіксамі ‑(е)ц‑ы і ‑ік‑і. Да лупі́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
надзе́жнік, ‑а, м.
Невялікі абрус для накрывання дзежкі-хлебніцы. Па стале белы надзежнік, і на яго насыпана вараная бульба. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напо́ўніцу, прысл.
Разм. На поўны рот, прагна (есці). А потым як бульба спячэцца, здаволены [верасень], дзьмухае, студзіць і есць напоўніцу... Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насе́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Жан. да насеннік (у 1 знач.). Канюшына-насенка. Бульба-насенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аку́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад акучыць.
2. у знач. прым. Абгорнуты, абсыпаны зямлёю пры дапамозе акучніка. Акучаная бульба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Карто́пель ’бульба’ (Жыв. сл., Выг.), да картофель, якое з польск. kartofel < ням. Kartoffel < іт. tartufolo ’труфель’, потым ’бульба’, названая так дзякуючы падабенству да труфеля (Слаўскі, 2, 89).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)