О́кліна ’глыбокае месца на балоце’ (Сл. Брэс.). Параўн. рус. смал. о́клины ’багна на месцы былых азёр’ (Мат. СОС). Перыферыйны характар гэтага слова для асноўнай беларускай тэрыторыі сведчыць аб яго старажытнасці: о́кліна < *о́кніна (во́кніна) у выніку дысіміляцыі н‑н > л‑н. У сваю чаргу *о́кніна (во́кніна) утворана ад акно, як зы́біна ад зыб (параўн. Сцяцко, Афікс. наз., 42, дзе зыбіна — аддзеяслоўнае ўтварэнне). Гл. акно́ 2 ’глыбокае месца ў балотных крыніцах і азёрах’ і вокнішча ’акно ў балоце’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зава́лачны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Прызначаны для завалкі. Завалачнае акно. Завала машына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́кнішча, ‑а, н.
Разм. Тое, што і акно (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скіда́льны, ‑ая, ‑ае.
Які служыць для скідання чаго‑н. Скідальнае акно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́кідаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
1. Выкінуць у некалькі прыёмаў (усё, многае).
В. рэчы праз акно.
2. перан. З цяжкасцю выгадаваць (разм.).
В. дзяцей.
|| незак. выкіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і выкі́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закратава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
Паставіць краты, закрыць кратамі. Закратаваць акно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запатне́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і запацелы. Запатнелы лоб. Запатнелае акно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́кнішча ’акно ў балоце’ (БРС, КТС); ’невялікае, але вельмі глыбокае прыроднае возера’; ’вір на рацэ, возеры’ (Нас., Яшк., Касп.). Лексема пашырана на ўсёй усходнеславянскай тэрыторыі; параўн. рус. дыял. акнишче ’аконца ў дрыгве’, окни́ще ’дрыгва, грузкае месца’, бойк. вікнішче ’прорва, бездань’ (Талстой, Геогр., 207 і наст.). Да акно (гл.) у аналагічным значэнні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абрашэ́ціць, ‑шэчу, ‑шэціш, ‑шэціць; зак., што.
Зрабіць рашотку на чым‑н. Абрашэціць акно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адчыні́ць, -чыню́, -чы́ніш, -чы́ніць; -чы́нены; зак., што.
Адводзячы, знімаючы або адстаўляючы ўбок тое, чым перакрыты ўваход ці выхад у якое-н. памяшканне (пасудзіну і пад.), зрабіць даступнай унутраную ці знешнюю прастору.
А. акно.
А. кубел.
|| незак. адчыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)