паадпуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Адпусціць усіх, многіх або ўсё, многае. Паадпускаць дзяцей на каток. Паадпускаць супрацоўнікаў у адпачынак. Паадпускаць палонных. Мужчыны паадпускалі бароды. □ Паадпускалі коням церассядзёлкі, падкінулі свежай травы. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тыднёвы, ‑ая, ‑ае.
Які працягваецца цэлы тыдзень. Тыднёвы адпачынак. □ Кожны з .. [спартсменаў] хацеў першым, пасля тыднёвай барацьбы, закончыць гонку ў Мінску. «Беларусь». // Разлічаны на тыдзень. Тыднёвы план. Тыднёвае заданне. // Атрыманы за тыдзень. Тыднёвы заработак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагуля́ць сов.
1. разг. догуля́ть;
д. адпачы́нак — догуля́ть о́тпуск;
д. вясе́лле — догуля́ть сва́дьбу;
2. доигра́ть;
д. па́ртыю — доигра́ть па́ртию
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пасляабе́дзенны, ‑ая, ‑ае.
Які бывае, адбываецца пасля абеду. Пасляабедзенны адпачынак. Пасляабедзенная прагулка. □ У пасляабедзенны час у тым самым лесе ехалі дзве сялянскія фурманкі. Чорны. Пасляабедзеннае сонца залаціла.. [дзяўчынцы] каштанавую галоўку сваімі ласкавымі праменямі. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абхо́дны, -ая, -ае.
1. Такі, па якім можна ісці ў абход; кружны.
А. шлях.
2. перан. Не просты, звязаны з хітрыкамі, падманам (пра дзеянні, паводзіны каго-н.).
Дзейнічаць абходнымі сцежкамі.
3. Звязаны з абходам, акружэннем ворага.
А. манеўр.
○
Абходны ліст (лісток) — дакумент, у якім адзначаецца, што няма матэрыяльнай запазычанасці ў тых, хто ідзе ў адпачынак ці звальняецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
двухтыднёвы, ‑ая, ‑ае.
1. Працягласцю ў два тыдні; разлічаны на два тыдні. Двухтыднёвая камандзіроўка. Двухтыднёвы адпачынак. Двухтыднёвы завод гадзінніка. // Які выходзіць раз у два тыдні (пра перыядычныя выданні).
2. Узростам у два тыдні. Двухтыднёвае дзіця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́ддых ’адпачынак’ (Інстр. III, КТС). Рус. о́тдых, укр. дыял. ві́ддих, польск. oddech, чэш. oddech, oddych, славац. oddych, балг. о́тдих. У бел., мяркуючы па рэдкасці ўжывання і часу (апошнія дзесяцігоддзі), з’яўляецца запазычаннем з рус.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адпускні́к, ‑а, м.
Той, хто ідзе ў адпачынак, знаходзіцца ў водпуску. — Куды зямляк? — Ды от.. у водпуск, на пабыўку пасля шпіталю .. Адпускнік раптам як успомніў што. Ён вельмі ажывіўся, нецярпліва стаў наглядаць на дарогу, на бярозы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загара́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да загарэць.
2. перан. Разм. Бяздзейнічаць, рабіць вымушаны адпачынак у рабочы час. Паток [машын] расце з кожным днём, гадзінамі «загараюць» шафёры, чакаючы кароткай каманды старога абветранага паромшчыка. Грахоўскі. — Загараем, — гаворыць трактарыст.. — Чакаем насення. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Надзянькі́ прысл. ’адпачынак у свята’: Добра падрабʼіласʼа, цʼапʼер схаджу да Йулʼи надзʼянкʼи (воран., Сцяшк. Сл.). Утворана са спалучэння на дзень, суфіксацыя на ‑кі, характэрная для прыслоўяў, параўн. удоўжкі, ушыркі, навелічкі і пад.; у якасці ўзору выкарыстана наначкі ’на цэлую ноч’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)