сцве́рдзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што.
1. Устанавіць, вызначыць на падставе абследавання.
Урач сцвердзіў запаленне лёгкіх.
2. Усвядоміць вартасць, значнасць сябе, сваёй асобы.
С. сваё «я».
3. Афіцыйна ўхваліць, прызнаць устаноўленым; пацвердзіць што-н.
С. дагавор подпісам.
|| незак. сцвярджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. сцвярджэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Напопускі ’наўздагон’ (карэл., Сцяшк. Сл.). З на-, по- і пускаць, параўн. прыпусціць ’кінуцца бегчы’, рус. взапуски ’навыперадкі’ і інш., першапачаткова, відаць, ад папусціць ’уступіць, паддацца, даць сябе апярэдзіць’, словаўтварэнне як у наперагонкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нашы́пкацца ’набіцца, назбірацца’ (Ян.). Экспрэсіўнае ўтварэнне, суадноснае з нашыцца ’тс’, гл. шыцца ’лезці’, параўн. шып ’маленькі чарвячок, што водзіцца ў рэчцы, які будуе вакол сябе хатку’ (Сл. ПЗБ) і шыцік ’тс’ (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
атэстава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., каго-што.
1. Даць (даваць) водгук, характарыстыку. — Разумны! — з павагай атэстуе .. [Насця] парторга. Васілевіч.
2. Прысвоіць (прысвойваць) званне каму‑н. Кансерваторыю закончыў Агафон Па класу, як гаворыцца, вакала. — Выдатны барытон! — Камісія яго атэставала. Валасевіч.
•••
Атэставаць сябе — паказаць (паказваць) сябе з якога‑н. боку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дакупа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Скончыць купацца.
2. Разм. Купаннем давесці сябе да непрыемных вынікаў. Дакупацца да дрыжыкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дашапта́цца, ‑шапчуся, ‑шэпчашся, ‑шэпчацца; зак.
Разм. Шэптамі, нашэптваннем паклікаць на сябе бяду. — Усюды ты шэпчаш. Дашэпчашся, не думай. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
валада́р, ‑а, м.
Тое, што і уладар. Я птахам адчуваў сябе на вежы, Валадаром і неба і зямлі. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аберага́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Аберагаць сябе ад каго‑, чаго‑н. Аберагацца ад прастуды.
2. Зал. да аберагаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзі́ўнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць дзіўнага (у 1 знач.). Сваёю дзіўнасцю гэты вобраз міжвольна прыцягваў да сябе ўвагу публікі. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зарэ́зацца, ‑рэжуся, ‑рэжашся, ‑рэжацца; зак.
Зарэзаць сябе (нажом, брытвай і пад.). А смерць — пачварная бабуля — Сама зарэжацца касой! Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)