Verbum

памідо́р, ‑а, м.

1. Аднагадовая агародная расліна сямейства паслёнавых з чырвонымі або жоўтымі пладамі, прыдатнымі да яды. Пасынкаваць памідоры.

2. Плод гэтай расліны. Быў канец жніўня, і на палях яшчэ цямнелі сланечнікі і чырванелі пераспелыя памідоры. Якімовіч.

[Ад іт. pomi d'oro — залатыя яблыкі.]

нітча́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Спец.

1. Род водарасцей, якія растуць у стаячых водах або ў рэках з павольным цячэннем вады.

2. Круглы ніткападобны чарвяк, гліст, які паразітуе ў целе чалавека і жывёл.

паадбіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Адабраць, сілай забраць усё, многае або ўсіх, многіх. [Нарушэвіч:] — Паляўнічых няма, стрэльбы ў людзей паліцэйскія паадбіралі. Машара. Паліцаі адцягнулі ад дзяцей жанчыну і ўслед за гэтым паадбіралі ва ўсіх рыдлёўкі. Кулакоўскі.

павысо́ўвацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Паказацца адкуль‑н., высунуцца — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Вадзіцелі павысоўваліся з кабін, сям-там выйшлі з машын пасажыры. Лынькоў. З-пад шынялёў, з-пад коўдраў павысоўваліся, паўзнімаліся галовы. Чорны.

натру́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Стаміць, давесці да хваравітага стану (працяглай або цяжкай працай, хадой і пад.). З лесу выходзім, калі сонца ўжо схіліла на захад. Бацька дужа натрудзіў ногі і.. ледзь наспявае за мною. Сачанка.

прысуня́ць, ‑німу, ‑німеш, ‑німе; заг. прысунімі; зак., каго-што.

Абл. Трохі або на некаторы час суняць; прыпыніць. [Патапчык] прысуняў каня і развязаў торбу. Чарнышэвіч. — Чаго ты гэтак ляціш, як усё роўна з прывязі сарваўшыся? — прысуняў Цітка Кандрат. Лобан.

паперажыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Разм.

1. Перажыць усіх, многіх або ўсё, многае. Даўгавечны род. Гадоў па восемдзесят пяць, па дзевяноста, а ўсе жывуць. І ўсе жонак сваіх паперажывалі. Ермаловіч.

2. Перажываць, хвалявацца некаторы час.

парабава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; зак., каго-што.

Абрабаваць усіх, многіх або ўсё, многае. Раману з сынам, Маркам, не дазволіў уцячы пан. Даў стрэльбу і загадаў застацца ў пустой вёсцы, каб не парабавалі сялянскага набытку ліхія людзі. Караткевіч.

паразганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-што.

Разагнаць усё, многае або ўсіх, многіх. [Мікодым] выйшаў з хаты, калі паліцыянты паразганялі ўжо людзей. Сабаленка. Вецер не дзьме, а ірве, і дзівіцца можна, як не паразганяў ён нізкіх хмар. Галавач.

пара́ліч, ‑у, м.

1. Хвароба, пры якой асобныя органы або частка цела трацяць здольнасць да адвольных рухаў. Параліч ног. // перан. Пра стан анямення, поўнай нерухомасці (ад якіх‑н. пачуццяў).

2. перан. Страта здольнасці дзейнічаць; бяздзейнасць. Параліч чыгункі.

[Ад грэч. parálysis — расслабленне.]