хлі́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. Ціха плакаць; усхліпваць. [Маці] толькі сутаргава хліпала, выціраючы вочы вялікімі патрэсканымі пальцамі. Мележ. Белагаловая дзяўчынка сядзела трохі воддаль і хліпала, выціраючы кулачкамі заплаканыя вочы. Чыгрынаў.

2. перан. Слаба, мігатліва гарэць. Лямпа, якая вісела перад сталом прэзідыума, чамусьці пачала хліпаць усё мацней і мацней. Паслядовіч. Газоўка хліпала вечарам. Барадулін. Недзе ля Ялты раз-поразу загараўся зялёны агеньчык маяка; ён хліпаў бясконца, пасылаючы ў мора супакаенне начным вандроўнікам. Карамазаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыру́пець, ‑піць; безас. зак.

Разм.

1. Стаць неабходным, спатрэбіцца. Дзядзьку майму, Антонію Плахінскаму, прырупіла гэтым часам прыняць да Юзі зяця. Гарэцкі. Каму прырупіць, дык вочы пралупіць. Прымаўка.

2. Захацецца. Прырупіла есці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гу́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Разм. Гушкаць. У Каці вочы загарэліся: што гэта за пасылка Гарасіму? А ён і не збіраецца распакоўваць, гутае на руках, як малое дзіця. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рысі́ны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рысі, належыць ёй. Рысіныя сляды. Рысіная шкура. // Зроблены са шкуры, футра рысі. Рысіная шапка. // перан. Такі, як у рысі; востры, злы, пранізлівы (пра вочы).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слёзатачы́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які безупынна выдзяляе слёзы. Слёзатачывыя вочы.

2. Які выклікае моцнае выдзяленне слёз. Паліцэйскія пачалі страляць у людзей, ранілі двух чалавек і, крыху адступіўшы, кінулі слёзатачывыя шашкі. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ціў-ці́ў, выкл.

Ужываецца гукапераймальна для абазначэння птушынага спеву, палёту кулі. Малыя птушкі з дрэў Смяюцца ў вочы: «Ціў-ціў! Ціў-ціў!». Корбан. «Ці-іў, ціў», — прапелі кулі ля дзвярэй. Ставер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ціхмя́ны, ‑ая, ‑ае.

Паслухмяны, пакорлівы, лагодны, рахманы. Шафёр Кузьма Круглы — малады ціхмяны хлопец. Навуменка. Зрабіліся вялікія вочы ў Лізы: ні разу яшчэ не бачыла яна маці, ціхмяную, пакорлівую, вось такой. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

широ́ко́ нареч. прям., перен. шыро́ка;

широ́ко́ откры́тые глаза́ шыро́ка адкры́тыя (расплю́шчаныя) во́чы;

широ́ко́ испо́льзовать достиже́ния нау́ки шыро́ка вы́карыстаць дасягне́нні наву́кі;

широ́ко́ жить перен. раско́шна жыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нездаро́вы в разн. знач. нездоро́вый; вре́дный;

во́чы блішча́лі ~вым бля́скам — глаза́ блесте́ли нездоро́вым бле́ском;

н. клі́мат — нездоро́вый (вре́дный) кли́мат;

~выя прывы́чкі — нездоро́вые (вре́дные) привы́чки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закарэ́ць сов. заскору́знуть; загрязни́ться; (затвердеть) засо́хнуть; (о глазах — ещё) зали́пнуть;

гразь ~рэ́ла — грязь заскору́зла (засо́хла);

бінт ~рэ́ў — бинт заскору́з (загрязни́лся);

во́чыэ́лі — глаза́ зали́пли

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)