шара́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да шарахнуцца.
•••
Шарахацца ў бакі — раптоўна, рэзка мяняць свае погляды, перакананне адносіны да каго‑, чаго‑н., упадаючы ў крайнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штыке́тны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да штыкетніка, зроблены з яго. За рэдкай штыкетнай агароджаю, матляліся на вяроўцы жоўтыя і блакітныя дзіцячыя штонікі. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эксплуата́тарскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да эксплуататара. Рэзка адмоўна ставіўся Багушэвіч да эксплуататарскіх класаў, памешчыкаў і буржуазіі, да ўсіх прыгнятальнікаў працоўнага народа. Ларчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
электрамехані́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да электрамеханікі. Электрамеханічны завод.
2. Заснаваны на механічным і электрычным уздзеянні на што‑н. Электрамеханічная апрацоўка металаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эмульсі́йны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да эмульсіі. Эмульсійны слой. // Які ўтрымлівае эмульсію. Эмульсійныя фарбы. // Які ажыццяўляецца пры дапамозе эмульсіі. Эмульсійнае ахаладжэнне пракату.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эскадро́нны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да эскадрона, належыць яму. Эскадронная маёмасць. Эскадронная канюшня. // у знач. наз. эскадро́нны, ‑ага, м. Камандзір эскадрона. Выклікае эскадронны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́звавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да язвы (у 1 знач.), звязаны з яе ўтварэннем. Язвавая паверхня скуры. Язвавы працэс.
•••
Язвавая хвароба гл. хвароба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́лавічны, ‑ая, ‑ае.
1. Тое, што і ялавы (у 2 знач.). Ялавічныя халявы.
2. Які мае адносіны да ялавічыны; прыгатаваны з ялавічыны. Ялавічныя катлеты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яса́чны, ‑ая, ‑ае.
Гіст.
1. Які мае адносіны да ясаку, з’яўляецца ясаком. Ясачны збор.
2. Які плаціць ясак, звязаны з выплатай ясаку. Ясачныя людзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рага́ч 1 ’вілы з двума рагамі’ (Сцяшк., ЛА, 2), ’вілкі, якімі ставяць (або вымаюць) у печ чыгуны’ (ТСБМ, Выг.). Да рог 1 (гл.).
Рага́ч 2, ’драўляная саха’ (ТСБМ), ’частка сахі’ (ТСБМ, Выг., Янк., Сержп., Дзмітр., Дэмб. 2), рагачы́ ’ручкі плуга’ (Выг. дыс.), рус. дыял. рога́ч ’ручка ў сахі’. Ад рог 1 (гл.). Падабенства па форме.
Рага́ч 3 ’вывернуты корань дрэва’ (ТСБМ). Ад рог 1 (гл.).
Рага́ч 4 ’самец-алень або іншая жывёліна з рагамі’ (ТСБМ), укр. рога́ч ’самец-алень’, в.-луж. rohač ’жывёліна з рагамі’. Ад рог 1 (гл.), параўн. рога́та ’карова з вялікімі рагамі’ (ТС).
Рага́ч 5 ’ражон, кол з сучкамі’; зборн. рагаччо́ (рогаччо́) ’колле няроўнае і сучкаватае’ (Нас.), ’дзяркач’ (ігн., Сл. ПЗБ). Мае не зусім ясныя адносіны да рог 1 (гл.). Магчыма, паводле знешняга падабенства з вострымі, тырчачымі ў розныя бакі галінкамі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)