хляво́к, хляўка, м.

Памянш. да хлеў; маленькі хлеў. Недзе над галавой звінелі камары. А ў хляўку, разбуджаны тупатнёй, рохкаў парсючок. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Надгру́зачкі ’кавалачкі’:⇉разбʼиласʼа на надгрузачкʼи (Сцяшк. Сл.). Са спалучэння на+друзачкі ’на дробныя частачкі’, гл. друзачка; у выніку частага ўжывання з прыназоўнікам на адбылося яго нарашчэнне перад назоўнікам, з’яўленне ўстаўнога г — вынік дээтымалагізацыі і пераразлажэння (над‑грузачкі), пры гэтым устаўны гук узнікае на месцы марфемнага шва.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пала́тка ’часовае, звычайна лёгкае памяшканне з непрамакальнай тканіны або скуры; лёгкая пабудова з прылаўкам для дробнага гандлю’ (ТСБМ). Рус. пала́тка ’палатка; асобнае месца ў складзе; падсобнае памяшканне над крамай і інш.’ Да палата (Фасмер, 3, 190). Гродз. пала́тка ’брэзент’ (Сцяшк. МГ), відавочна, скарачэнне з плашч‑палатка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шути́ть несов.

1. жартава́ць;

2. (насмехаться над кем, над чем) насміха́цца (з каго, з чаго), жартава́ць (з каго, з чаго), паке́пліваць (з каго, з чаго), кпіць (з каго, з чаго);

◊

шути́ть с огнём жартава́ць з агнём;

шу́тки шути́ть а) (забавляться) жартава́ць; б) (насмехаться) жа́рты стро́іць;

чем чёрт не шу́тит! чым чорт не жарту́е!, чаго́ до́брага!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расшуме́цца, ‑млюся, ‑мішся, ‑міцца; зак.

Разм.

1. Пачаць моцна і доўга шумець. Вецер расшумеўся. Хвалі расшумеліся. □ Звоняць рэкі з ручаямі, Расшумеліся дубровы, Над палямі, над барамі Кліч праносяцца вясновы. Броўка.

2. Пачаць моцна крычаць, лаяцца. [Малашкін] раптам можа страшэнна расшумецца з-за дробязі. Тады пачынае крычаць тонкім пісклявым голасам, пакуль не сарвецца, не закашляецца. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гне́сці несов.

1. (выжимать) гнести́;

але́й гняту́ць прэ́сам — расти́тельное ма́сло гнету́т пре́ссом;

2. перен. (приводить в подавленное состояние) гнести́, угнета́ть, тяготи́ть;

мяне́ гняце́ невядо́масць — меня́ гнете́т (угнета́ет) неизве́стность;

усі́х гняло́ маўча́нне — всех тяготи́ло молча́ние;

3. (каго, што) тяготе́ть (над кем, чем);

яго́ гняце́ няшча́сце — над ним тяготе́ет несча́стье;

4. гнести́, угнета́ть, притесня́ть, дави́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пераадо́лець сов.

1. (одержать победу) одоле́ть, победи́ть;

п. во́рага — одоле́ть (победи́ть) врага́;

2. одоле́ть, преодоле́ть;

п. ця́жкасці — преодоле́ть (одоле́ть) тру́дности;

3. (чувство, состояние и т.п.) переборо́ть, преодоле́ть, переси́лить, превозмо́чь;

п. сто́му — переборо́ть (преодоле́ть, переси́лить, превозмо́чь) уста́лость;

4. (каго, што) возоблада́ть (над кем, чем), победи́ть;

пачуццё абавя́зку ~лела страх — чу́вство до́лга возоблада́ло над стра́хом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прашалясце́ць, ‑ляшчу, ‑лясціш, ‑ляссціць; зак.

Утварыць шалясценне. Лісце прашалясцела. □ Раптам прашалясцелі крыл[ы], цёмны цень мільгануў над вуліцай — паляцеў да крыніц бусел. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́відну, прысл.

Пакуль відна, пакуль настане цемната. Хоць сонца яшчэ і не скора пакажацца над лесам, але повідну ўсё ж весялей. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

правішча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.

1. Утварыць віск. // Праляцець з віскам. Некалькі куль правішчалі высока над галавой. Быкаў.

2. Вішчаць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)