Сра́ка ‘задніца, ягадзіцы’ (Нас., Шат., Сл. ПЗБ), ‘задняя частка тулава ў рака, насякомых’ (брасл., паст., драг., Сл. ПЗБ), перан. ‘камель (снапа)’ (віл., навагр., баран., Сл. ПЗБ), ‘ніжняя частка ступы’ (драг., Сл. ПЗБ), сра́чка перан. ‘частка бульбіны, якая не мае зародкаў парасткаў’ (шальч., Сл. ПЗБ), таксама сра́ка, сра́чка ‘пятка яйца’ (ЛА, 1). Укр., рус. сра́ка ‘задніца, ягадзіцы’, польск. sraka ‘тс’. Дэрыват ад прасл. *sьrati ‘cacare’, параўн. сраць, укр. сра́ти, рус. срать, польск. srać, в.-луж. srać, н.-луж. sraś, чэш. sráti, славац. srať, серб.-харв. сра̏ти, славен. sráti, балг. сера́, макед. сере. Прасл. *sьrati, *serǫ звязана чаргаваннем галосных з сур (гл.), рус. сор ‘смецце’. Роднасныя: лат. sãrņi ‘адкіды, бруд’, ст.-інд. śárdhate ‘псаваць паветра’, авест. sairya‑ ‘гной, памёт’, фрыз. skern ‘экскрэменты’ (Покарны, 947–948). Параўнанне з ст.-інд. sárati ‘цячэ’, sarás ‘рэдкі’, лац. serum ‘сыроватка’ (Младэнаў, 578; Махэк₂, 571) Фасмер (3, 740) лічыць менш верагодным. Усё да і.-е. кораня *sk̑er‑ ‘спаражняцца’; гл. Шустар-Шэўц, 1347–1348; Глухак, 573; Скок, 3, 315; Бязлай, 3, 303; ЕСУМ, 5, 396–397.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

незапля́млены, -ая, -ае.

1. Які не мае плям, чысты.

Незаплямленая вопратка.

2. перан. Неабясслаўлены, нічым не зганьбаваны.

Незаплямленая рэпутацыя.

|| наз. незапля́мленасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

непаваро́тлівы, -ая, -ае.

1. Павольны, марудны, няспрытны ў рухах.

Непаваротлівае дзіця.

2. перан. Някемлівы, нерухавы (у справах).

Н. розум.

|| наз. непаваро́тлівасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пабраці́м, -а, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які ўступіў у пабрацімства з кім-н.

Гарады-пабрацімы (перан.: пародненыя гарады).

|| прым. пабраці́мскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паўнакро́ўны, -ая, -ае.

1. Які вылучаецца паўнакроўнасцю (у 2 знач.).

П. мужчына.

2. перан. Актыўны, змястоўны, жыццярадасны.

Паўнакроўнае жыццё.

|| наз. паўнакро́ўнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

плён, -у, м.

1. Тое, што вырашчана: садавіна, гародніна, зерне і пад.; ураджай.

Даваць п.

2. перан. Вынік старанняў, дасягненне.

П. сваёй працы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́чырк, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Манера пісаць, характар абрысаў літар.

Каліграфічны п.

2. перан. Індывідуальная манера, характэрныя рысы.

Творчы п. масшака.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гіпертрафі́я, -і, ж.

1. Хваравітае павелічэнне аб’ёму якога-н. органа цела.

Г. сэрца.

2. перан. Празмернае развіццё чаго-н.

|| прым. гіпертрафі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дамаро́слы, -ая, -ае.

1. Вырашчаны дома, у сваёй гаспадарцы.

Д. тытунь.

2. перан. Пасрэдны, невысокай вартасці; які навучыўся чаму-н. саматугам.

Д. майстар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

до́хлы, -ая, -ае.

1. Мёртвы (пра жывёл, насякомых).

Д. пацук.

Дохлыя мухі.

2. перан. Нядужы, хілы, хваравіты (разм.).

Нейкі ён на выгляд д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)