◎ Клум ’шум, тлум, турбота, чуткі’ (Нас., Гарэц., Мат. Маг., Юрч., Др.-Падб.). Талькі беларускае. Смал. клум ’мітусня, беганіна’, клуміць ’турбаваць, дурыць’ уключаецца ў беларускі арэал. Лічыцца пранікненнем з польск. tłum ’натоўп’, tłumić ’падаўляць’ (Фасмер, 2, 255). Параўн. клуміць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
проса́чиваться несов., прям., перен. прасо́чвацца;
в ло́дку проса́чивается вода́ у ло́дку прасо́чваецца вада́;
проса́чиваются слу́хи перен., разг. прасо́чваюцца чу́ткі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вако́лічны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца ў ваколіцы, у наваколлі. Чуткі пра бандытаў паплылі па ўсіх ваколічных вёсках. Чарнышэвіч. Тое, што трывожыла ў гэты час Мікіту, займала.. усіх ваколічных сялян. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Канада́ ’жанчына, якая ўмее прасіць’, канадзіць ’выпрошваць’ (КЭС. лаг.), ігп. ’вельмі хацець’ (Сл. паўн.-зах.); смал. канайть ’прасіць’, арханг. ку́нда ’той, хто неадчэпна прыстае’. Няясна. Магчыма, звязапа з літ. gandas ’чуткі, гавэнда’. Параўн. семантычна блізкае ўкр. бойк. конападити ’канькаць’, ’назаляць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чу́йны, -ая, -ае (разм.).
1. Які звяртае на ўсё пільную ўвагу; здольны востра чуць, тонка адчуваць.
Дзеці былі пад чуйным наглядам маці.
Чуйнае вуха.
2. Які востра перажывае што-н., рэагуе на што-н.
Ч. да чужога гора.
3. Асцярожны; насцярожаны.
Чуйныя крокі.
4. Неглыбокі, чуткі.
Ч. сон.
Чуйная дрымота.
|| наз. чу́йнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
размо́ва, -ы, мн. -ы, -мо́ў, ж.
1. Слоўны абмен з кім-н. звесткамі, думкамі; гутарка.
Завесці размову з сябрам.
Р. па тэлефоне.
2. мн. Чуткі, абгаворы, плёткі.
Пра хлопца хадзіла многа размоў па вёсцы.
3. Мова, гаворка, вымаўленне (разм.).
Па размове лёгка вызначыць, адкуль чалавек родам.
|| прым. размо́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Размоўная інтанацыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інспірава́ць сов. и несов., в разн. знач. инспири́ровать;
і. выступле́нне — инспири́ровать выступле́ние;
і. чу́ткі аб вайне́ — инспири́ровать слу́хи о войне́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абляце́ць, -лячу́, -ляці́ш, -ляці́ць; -ляці́м, -леціце́, -ляця́ць; -ляці́; зак.
1. каго-што і вакол каго-чаго. Праляцець вакол або збоку, абмінуўшы каго-, што-н.
А. вакол Зямлі.
2. каго-што. Лётаючы, пабываць у многіх месцах.
А. усю краіну.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., што. Хутка распаўсюдзіцца, зрабіцца ўсім вядомым (пра навіны, чуткі і пад.).
Горад абляцелі чуткі.
4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Апасці, абсыпацца (пра лісце, пялёсткі кветак і пад.).
Ліпавы цвет абляцеў.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адваліцца, адпасці.
Тынк са сцен абляцеў.
|| незак. аблята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і аблётваць, -аю, -аеш, -ае (да 1, 2, 4 і 5 знач.).
|| наз. аблёт, -у, М -лёце, м. (да 1 знач.).
|| прым. аблётны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зняпра́ўдзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.
Даказаць непраўдзівасць (якіх‑н. сцверджанняў, здагадак і пад.). Крушынскі стараўся рознымі спосабамі зняпраўдзіць гэтыя чуткі. Бядуля. Адбылося ў жыцці нешта такое, што ўсё з’іначыла і зняпраўдзіла. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паразно́сіць, ‑ношу, ‑носіш, ‑носіць; зак., каго-што.
Разнесці ўсё, многае або ўсіх, многіх. Зіна .. накрыла зялёным голлем вогнішча,.. каб вецер, калі ён ўзнімецца, не паразносіў попел. Гаўрылкін. Паразносіў чуткі Вецер скоры, лёгкі. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)