зарэ́зацца, ‑рэжуся, ‑рэжашся, ‑рэжацца; зак.
Зарэзаць сябе (нажом, брытвай і пад.). А смерць — пачварная бабуля — Сама зарэжацца касой! Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
успе́ние ср., церк.
1. (смерть) смерць, род. сме́рці ж.;
2. (церковный праздник) Прачы́стая, -тай ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шчы́глік, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да шчыгол. Спелы яблык блішчыць на прыпёку, Смелы шчыглік пяе пра жыццё — не пра смерць. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́смерць прысл. ’да смерці’ («Полымя», 1970, № 2, 118). Няясна, магчыма, прыназоўнікавае ўтварэнне — у + смерць, як на + смерць з нехарактэрнай для бел. мовы перацяжкай націску; параўн. рус. на́смерть. Апошняе дазваляе меркаваць аб магчымым запазычанні слова з рус. мовы, відаць, вусным шляхам, дзе яно магло паходзіць са спалучэння в + смерть (дакладней — во́ смерть).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кліні́чны в разн. знач. клини́ческий;
~ныя ўмо́вы — клини́ческие усло́вия;
~ныя до́следы — клини́ческие о́пыты;
○ ~ная смерць — клини́ческая смерть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ве́шаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. што. Надаваць чаму-н. вісячае становішча.
В. аброць на крук.
2. каго. Караць смерцю праз павешанне.
|| зак. паве́сіць, -ве́шу, -ве́сіш, -ве́сіць; -ве́шаны і паве́шаць, -аю, -аеш, -ае; -аны.
|| наз. ве́шанне, -я, н. (да 1 знач.) і паве́шанне, -я, н. (да 2 знач.).
Смерць праз павешанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
капе́ц, -пца́, мн. -пцы́, -пцо́ў, м.
1. Месца для захавання на зіму агародніны.
К. бульбы.
2. Насып са слупам як межавы знак.
На мяжы лесу з полем стаялі капцы.
3. Насып, курган.
4. звычайна мн. Смерць, пагібель, канец (разм.).
Тут яму і капцы.
|| прым. капцо́вы, -ая, -ае (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праваява́ць, ‑ваюю, ‑ваюеш, ‑ваюе; зак.
Ваяваць некаторы час. Два гады ўжо праваяваў .. [Візэнер].. Але ніколі яшчэ смерць не была так блізка ад яго. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мардоўнік ’блёкат чорны, Hyoscyamus niger L.’ (гродз., Кіс.). Да мардава́ць < ст.-бел. мордъ ’смерць’: расліна мае атрутныя ўласцівасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пасыла́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да паслаць 1.
•••
Толькі па смерць пасылаць каго — пра таго, хто, пайшоўшы выконваць якое‑н. даручэнне, доўга не вяртаецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)