мярзо́тнік, ‑а, м.
Разм. Мярзотны, подлы чалавек; нягоднік. [Лясніцкі:] — Ваш стараста — здраднік. Суровая рука народа павінна знішчаць такіх мярзотнікаў. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праві́на, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і правіннасць. — Мая правіна, — сказаў Марка. — Мая рука зрабіла, мне і адказваць. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́рнікавы, ‑ая, ‑ае.
Абл. Які мае адносіны да серніка. Рука звыкла намацала ў кішэні сернікавы карабок, але выпусціла. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запалі́цца сов.
1. (загореться огнём) заже́чься;
~лі́лася святло́ — зажёгся свет;
2. воспали́ться;
рука́ мо́цна ~лі́лася — рука́ си́льно воспали́лась;
3. (приобрести запал) запали́ться;
конь ~лі́ўся — ло́шадь запали́лась;
4. перен., см. загарэ́цца 5
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мушта́бель, ‑я, м.
Спец. Драўляная палачка, з дапамогай якой падтрымліваецца правая рука жывапісца ў часе работы над дробнымі дэталямі карціны.
[Польск. musztabel, ад ням. Maßstab.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Парука́цца ’павітацца за руку’ (Янк. 3., Мядзв.). Да рука.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
задзеравяне́ць і задзервяне́ць, ‑е’е; зак.
Разм. Стаць цвёрдым, як дрэва; адзеравянець. Маладыя парасткі к восені задзеравянелі. // Страціць адчувальнасць; анямець. Рука задзеравянела.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пецярня́ (піцірня) ’рука, пяць пальцаў’ (Бяльк., Варл.). Ад пяцёра (зборны лічэбнік) < пяць (гл.) і суф. ‑ня (Сцяцко, Афікс. наз., 215–216). Параўн. рус. пятерница ’тс’, пятерня ’пяць (коней), лапа, рука’. Аналагічна пецерня ’50 снапоў’ (ТС) = ’пяць дзесяткаў (снапоў)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руча́йнік, руча́сьцік ’збан з двума дзяржаннямі’ (Касп.). Да рука (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)