Verbum

кулі́са, -ы, мн. -ы, кулі́с, ж.

1. Бакавая плоская частка тэатральнай дэкарацыі, размешчаная па баках сцэны.

Зайсці за кулісы.

2. перан., чаго. Тое, чым прыкрываюць што-н., за чым хаваецца што-н.

За кулісамі палітычнай барацьбы.

◊

За кулісамі —

а) у тэатральным, акцёрскім асяроддзі;

б) тайна, скрытна, у неафіцыйнай абстаноўцы.

|| прым. кулі́сны, -ая, -ае.

дыя́спара, -ы, мн. -ы, -пар, ж.

Частка народа (этнічнай супольнасці), якая жыве па-за межамі гістарычнай радзімы.

Беларуская д. ў Канадзе.

цяжа́рнасць, -і, ж.

Стан жанчыны ў перыяд развіцця плода ў арганізме.

○

Пазаматачная цяжарнасць — цяжарнасць, пры якой плод развіваецца па-за маткай.

разу́мнічаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Паступаць па-свойму, лічачы сябе разумнейшым за іншых.

Не разумнічай, рабі так, як табе кажуць.

паго́ня, -і, ж.

1. за кім-чым. Праследаванне каго-, чаго-н. з мэтай дагнаць, злавіць.

Кінуцца ў пагоню за кім-н.

2. Чалавек ці звычайна група людзей, якія праследуюць каго-н.

П. бегла па слядах.

3. перан., за кім-чым. Імкненне дабіцца каго-, чаго-н., дасягнуць чаго-н.

П. за прыбыткам.

У выразе: у пагоні за кім-чым, у знач. прыназ. з Т — імкнучыся да каго-, чаго-н.

У пагоні за славай.

цяга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак. (разм.).

1. Валачыся па зямлі.

Ланцуг цягаўся па зямлі.

2. Хадзіць дзе-н., куды-н. доўга, без мэты, без пільнай патрэбы.

Ц. па хатах.

3. Неаднаразова хадзіць, ездзіць куды-н. з якой-н. мэтай, па якой-н. справе.

Ц. па судах.

4. з кім, за кім. Заляцацца да каго-н.; быць у інтымных адносінах з кім-н. (неадабр.).

5. Спаборнічаць; мерацца сіламі з кім-н. Дзе табе з ім ц.!

◊

Цягацца за чубы (разм.) — біцца.

|| зак. пацяга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

прагрэсі́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -сівак, ж. (разм.).

Здзельная зарплата за звышпланавую прадукцыю, якая налічваецца па расцэнках, якія прагрэсіўна ўзрастаюць.

угаво́р, -у, м.

1. гл. угаварыць.

2. Узаемная дамоўленасць пра што-н.

Дзейнічаць па ўгаворы (як дамовіліся). У. даражэй за грошы (прыказка).

валту́зіць, -ту́жу, -ту́зіш, -ту́зіць; незак., каго (разм.).

1. Тармасіць, тузаць.

В. за рукаў каго-н.

2. перан. Бесперастанку турбаваць.

В. па дробязных справах.

праго́ны, -аў (гіст.).

Плата за праезд на паштовых конях ці аплата праезду па чыгунцы афіцэраў і чыноўнікаў.

|| прым. праго́нны, -ая, -ае.

Прагонныя грошы.