Скны́га ‘дакучліва хныкаючы, плачучы’ (Пан. дыс.), скныгата́, скныго́цце ‘кволы, слабы чалавек’, скны́гаць ‘дакучліва хныкаць, пішчаць’ (там жа). Магчыма, ад кныкаць ‘перажываць’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пано́к, ‑нка, м.

1. Небагаты пан. [Буднік:] — Хопіць ужо вам важдацца з гэтымі хутарамі.. Ці ж мы на тое ў паноў зямлю адабралі, каб новых панкоў гадаваць. Галавач.

2. Форма ласкальнага звароту да пана. — Панок, за што? — Міхал пытае: — Што за прычына ёсць такая? Ці я па службе правініўся? Ці на мяне пан угнявіўся? Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плюсь, выкл.

Разм.

1. Абазначае гук пры ўдары аб паверхню вады, пры пацалунку і інш.

2. у знач. вык. Адпавядае дзеясловам: плюскаць, плюснуць, плюснуцца. Нап’ецца гарэлкі, як вады гусь, А пасля сядзіць і вачыма плюсь. «Полымя». У доме згледзеўшы Мальвіну, Валенты пан і пан Самусь У ручку ёй галантна — плюсь І распыталі пра навіны. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адха́ркнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Харкнуўшы, сплюнуць макроту. Слухаючы, што яму гавораць, пан Вільчыцкі гучна адхаркнуў і плюнуў зверху міма мужыка. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

афіцыя́льны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і афіцыйны. Пан Крулеўскі гаварыў цяпер па-польску, і ў голасе чуўся халодны, афіцыяльны начальніцкі тон. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парасклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Раскласці, разлажыць усё, многае. У густым вішняку паставілі стол, пан Уладзіслаў параскладаў свае паперы. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Паме́шчык ’землеўладальнік, звычайна дваранін, пан’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). З рус. поме́щик (Крукоўскі, Уплыў, 74), дзе з’яўляецца дэрыватам ад поместье (гл.) (Фасмер, 3, 323).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зазвы́чай, прысл.

Разм. Звычайна. Ва ўсіх кутках пан Вольскі палічыў восем шаф. Гэтыя шафы зазвычай прывозілі з сабою маладыя жонкі паноў Вашамірскіх. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паме́шчык, ‑а, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі, а таксама ў краінах, дзе існуе прыватная ўласнасць на зямлю, — землеўладальнік, звычайна дваранін, пан (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шнапс, ‑у, м.

Разм. Гарэлка. — Вы [Шмульке] не хапілі сягоння часам добрую шклянку шнапсу? — Што вы, пан камендант! Я ніколі не п’ю гарэлкі. Лынькоў.

[Ням. Schnaps.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)