перападлі́к, ‑у, м.

Новы або паўторны ўлік, падлік наяўнасці чаго‑н. Перападлік тавараў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Навотны ’незнаёмы’ (бераст., Сцяш. Сл.), ’пра жывёлу, якая першы раз пасвіцца ў статку’ (мазыр., Жыв. сл.), новдтны ’наежджы, прыбытны аднекуль’ (ТС), ст.-бел. новотный ’новы’ (1499 г.), укр. новітний ’які нядаўна з’явіўся, новы’, польск. nowotny, чэш. novotny, славац. novotny, в.-луж. novotny ’тс’. Выказваецца меркаванне аб запазычанні ст.-бел. слова са ст.-польск. nowotny (Булыка, Лекс. запазыч., 194), што мае, відаць, пэўныя падставы, паколькі ў бел. мове не зафіксаваны зыходны назоўнік, які шырока прадстаўлены ў зах.-слав. мовах, параўн. польск. nowota ’навіна’, чэш. novota ’тс’, в.-луж. novota і інш. Гл. новы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

эта́п, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Асобны момант, стадыя якога-н. працэсу.

Новы э. развіцця.

Новы э. будаўніцтва горада.

2. Пункт на шляху руху войск, дзе ваеннаслужачыя забяспечваюцца харчамі, фуражом, начлегам.

3. Пункт для начлегу на шляху партый арыштантаў, а таксама маршрут іх руху да месца ссылкі і сама група, партыя арыштантаў.

4. Асобная частка шляху, а таксама (спец.) пэўны адрэзак дыстанцыі ў спартыўных спаборніцтвах.

Этапы велагонкі.

◊

Па этапе або этапам — пад канвоем (пра спосаб перасылкі арыштантаў).

Пройдзены этап — пра тое, што зроблена, засталося ў мінулым.

|| прым. эта́пны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Перапёк ’харчовыя кірмашовыя прадукты’ (Касп.), ’час, калі стары хлеб з’елі, а новы яшчэ не спечаны’ (Касп.). Гл. перапечка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

малаўжыва́ны, ‑ая, ‑ае.

Які не быў у частым ужыванні; амаль новы (пра адзенне, абутак).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераадрасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.

Змяніць адрас, паслаць на новы адрас. Пераадрасаваць карэспандэнцыю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэманстрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.

1. Прыняць (прымаць) удзел у масавым шэсці для выказвання сваіх поглядаў.

Д. па вуліцы горада.

2. каго-што. Паказаць (паказваць) наглядным спосабам.

Д. новы кінафільм.

|| зак. таксама прадэманстрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́пія, -і, мн. -і, -пій, ж.

1. Дакладнае ўзнаўленне, паўтарэнне чаго-н., зробленае з арыгінала; новы экзэмпляр.

К. карціны.

Зняць копію з пасведчання аб нараджэнні.

2. перан. Пра каго-н. (што-н.), вельмі падобнага да другога (на другое).

Сын — к. свайго бацькі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

папулярызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што (кніжн.).

1. Зрабіць (рабіць) зразумелым, даступным, папулярным (у 1 знач.).

П. навуковыя веды.

2. Зрабіць (рабіць) шырока вядомым, папулярным (у 2 знач.); распаўсюдзіць (распаўсюджваць).

П. новы метад.

|| наз. папулярыза́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перастро́іцца², -о́юся, -о́ішся, -о́іцца; зак.

1. Размясціцца па-іншаму, змяніўшы свой строй (у 1 знач.).

Калона хутка перастроілася.

2. Змяніць сваё жыццё, працу і пад.

П. на новы лад (перан.).

|| незак. перастро́йвацца, -аецца.

|| наз. перастрае́нне, -я, н. (да 1 знач.).

П. на маршы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)