Verbum

аме́ці, ‑яў; адз. няма.

Дробныя кавалачкі саломы, каласоў, мякіны і пад., што абмятаюцца з зерня ў час малацьбы. [Анюта:] — Я пабегла амецяў курам набраць — хай бы перабіралі. Лобан. У варыўні кацёл умураваны, там грэецца вада, і ён, Юзік, вялікімі каўшамі вару аблівае амеці. Баранавых.

апаро́ць, апару, апораш, апора; зак.

Разм. Знайсці ў выніку пільных пошукаў. [Цімох Сымонавіч:] — А тым часам я не пабаяўся з дачкой і з сынам — вы іх хутка пабачыце, яны баравікоў апаролі добрых — набраць арэхаў і пасадзіць іх у старыцы, дзе іх ніколі не было. Дубоўка.

зачэ́рпнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нем, ‑неце і зачарпну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што і чаго.

1. Чэрпаючы, набраць чаго‑н., захапіць пэўную колькасць чаго‑н. Зачэрпнуць сачком рыбіну. □ Васіліна паднялася да бункера і, перагнуўшыся цераз борт, зачэрпнула жменю зерня. Хадкевіч. Сотнікаў зачэрпнуў жменяю снегу, пасмактаў. Быкаў.

2. Нечакана набраць (вады, пяску і пад.). Лодка хіснулася, зачарпнула вады, дзеці спалохана запішчэлі. Маўр.

3. перан. Узяць, прыдбаць што‑н., абагаціцца чым‑н. Зямля Беларусі, зялёныя долы! З крыніц тваіх чыстых пад шумнай вярбой Зачэрпнулі думы Купала і Колас. На кожнай сцяжынцы іх песня і голас... Броўка.

ачко́, ‑а; Р мн. ‑оў; н.

1. Значок на ігральнай карце ці косці, які абазначае яе вартасць у гульні.

2. Адзінка падліку выйгрышаў у спаборніцтвах, спартыўных гульнях. Набраць найбольшую колькасць ачкоў.

3. Від азартнай карцёжнай гульні. Па абрыўках слоў Сіпак здагадаўся, што паліцаі іграюць у ачко. Лынькоў.

наску́бці, ‑скубу, ‑скубеш, ‑скубе; ‑скубём, ‑скубяце; пр. наскуб, ‑скубла; зак., чаго.

Скубучы, набраць або сабраць у нейкай колькасці. Наскубці пер’я. □ [Партызаны] наскублі сена і нацерушылі яго пакрыху на міну і на сцежку аж да самага берага. Федасеенка. // каго. Разм. Нацягаць, натузаць каго‑н. І заўсёды вось гэтак: прыбягуць [хлопчыкі і дзяўчынкі], напацвельваюцца, наглумяцца, наскубуць [Ігнася] за валасы — і пабеглі. Мурашка.

нахапа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.

1. Хапаючы, набраць у вялікай колькасці. — Чаму, дзед Рыгор, так рана разагнаў рынак? — паспрабаваў пажартаваць Мікола.. — Аблава была. Дзве машыны народу нахапалі... Якімовіч. // перан. Неадабр. Набыць, атрымаць у якой‑н. колькасці. Нахапаць чыноў. Нахапаць заказаў. □ — Чаго ты смяешся? — абурана кідае Толя. — Герой! Нахапаў двоек ды пасмейваецца сабе! Бяганская.

2. перан. Неадабр. Тое, што і нахапацца (у 2 знач.).

удыхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.

1. Набраць у лёгкія паветра пры дыханні. Лена выйшла на веранду, з асалодай удыхнула свежае асенняе паветра. Няхай. [Сусед] узяў антонаўку, пакруціў яе ў руках, удыхнуў пяшчотны пах і зноў паклаў яблык на столік. Васілевіч.

2. перан.; у каго-што. Напоўніць, усяліць, заставіць пранікнуцца чым‑н. Удыхнуць новыя сілы. Удыхнуць надзею. □ [Расія] ўдыхнула ў творчасць Міцкевіча новыя думкі і пачуцці. Лойка.