Мадзґану́ць ’моцна ударыць’ (мін., Сл. ПЗБ). Гукапераймальнае. Параўн. па́цкаць, па́цнуць ’тс’. Да ма́заць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мара́ть несов.

1. (грязнить) пэ́цкаць, бру́дзіць;

2. перен. (позорить) пля́міць, га́ньбіць, нясла́віць;

мара́ть че́стное и́мя га́ньбіць сумле́ннае імя́;

3. (плохо рисовать, писать) разг. крэ́мзаць, пэ́цкаць, ма́заць;

4. (вычёркивать) крэ́сліць, касава́ць;

◊

мара́ть бума́гу пэ́цкаць (ма́заць) папе́ру;

мара́ть ру́ки пэ́цкаць ру́кі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Лэхта ’балбатуха’ (стаўб., Жыв. сл.). Утворана ад лэ́хтаць < ла́хтаць 2 (гл.), як мазя ад мазаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мазу́нь!, мазю́нь!, мазь!, мазю́к! ’пра аднаразовае мазанне’ (мсцісл., Нар. лекс.) — гукапераймальныя словы да мазаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зама́заць, -а́жу, -а́жаш, -а́жа; -ма́ж; -а́заны; зак., што.

1. гл. мазаць.

2. Пакрыць слоем фарбы, мазі.

З. надпіс чарнілам.

3. Заляпіць замазкай або чым-н. мяккім, ліпкім.

З. дзіркі ў сценах глінай.

4. перан. Знарок прыкрыць, замаскіраваць (разм.).

З. недахопы.

|| незак. зама́зваць, -аю, -аеш, -ае (да 2—4 знач.).

|| наз. зама́званне, -я, н. і зама́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прама́заць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; зак., што.

1. Старанна змазаць, намазаць. Прамазаць усе часткі машыны.

2. і без дап. Мазаць некаторы час.

3. Разм. Прамахнуцца, не трапіць у цэль (страляючы, гуляючы ў якія‑н. гульні і пад.). Коршак спакойна праплыў над сядзібай. Усе правялі яго вачамі. Яраш пашкадаваў: — Прамазаў Віктар. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Памазы́ ’плямы на бялізне ад поту або нечага масленага’ (Нас.). Аддзеяслоўны дэрыват ад памазаць < мазаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мазі́дла ’мазь’ (капыл., Нар. словатв.; чэрв., Сл. ПЗБ) з польск. mazidło ’мазь для націрання’. Да ма́заць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́дмазка ’кавалачак сала ці здору для падмазвання патэльні’ (Сл. Брэс.; хойн., Шатал.). Да пад‑ і мазаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пы́пскаць ’курыць’ (ігн., Сл. ПЗБ). Гукапераймальнае, параўн. рэканструяванае Махэкам₂ (450) “^‑intensivum” у чэш. *pip‑skati ’мазаць, замазваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)