вы́шай, прысл.

Тое, што і вышэй. Дык ідзі ж, мая краіна,.. Яшчэ вышай, далей. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́спачлівы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і роспачны. Яшчэ вышэй узняўся агонь. Пачуўся роспачлівы крык. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плюс, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Матэматычны знак у выглядзе крыжыка (+), які абазначае складанне і дадатную велічыню.

2. у знач. нязм. слова. З дабаўленнем.

Чатыры п. два будзе шэсць.

3. перан. Дадатны бок, перавага.

Узважыць усе плюсы і мінусы.

4. У знач. злучніка «ды¹» (у 2 знач.), звычайна ў спалучэнні з «яшчэ» (разм.).

Цяжка мне — вучыцца, п. яшчэ малое дзіця.

5. Пры ўказанні на тэмпературу паветра абазначае: вышэй нуля.

На тэрмометры п. дванаццаць градусаў.

Плюс-мінус — з магчымым разыходжаннем у бок павелічэння ці памяншэння.

|| прым. плю́савы, -ая, -ае (да 3 і 5 знач.).

Плюсавая тэмпература (вышэй нуля).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

беласне́жны, ‑ая, ‑ае.

Падобны колерам на снег, вельмі белы. І песням першы раз сягоння Такая шыр, такі прастор! Пяеш унізе — яна звоніць На грані беласнежных гор. Танк. Над пакгаузам кружыліся галубы, усё вышэй і вышэй узнімаючыся над страхой, пабліскваючы на сонцы беласнежнымі крыллямі. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падвы́сіць, -ы́шу, -ы́сіш, -ы́сіць; -ы́шаны; зак. (разм.).

1. каго-што. Падняць вышэй, зрабіць вышэйшым.

П. плаціну.

2. каго (што). Перавесці на больш высокую пасаду.

П. у званні.

3. што. Павялічыць (цэны, нормы і пад.).

П. норму выпрацоўкі.

|| незак. падвыша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. падвышэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гандля́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Чалавек, які займаецца прыватным гандлем.

Гандляры пушнінай.

Г. з латка.

2. Чалавек, які вышэй за ўсё ставіць асабістуто выгаду, карысць, асабісты інтарэс (пагард.).

Ён хабарнік і г.

|| ж. гандля́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. гандля́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

касмапаліты́зм, -у, м.

1. Ідэя сусветнага грамадзянства, якая ставіць агульначалавечыя інтарэсы і каштоўнасці вышэй за інтарэсы асобнай нацыі або ўвогуле адмаўляе паняцце нацыянальных традыцый і нацыянальнай культуры.

2. Ідэалогія, светапогляд, згодна з якім усе народы належаць да адной супольнасці, заснаванай на агульнай маралі.

|| прым. касмапаліты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ардына́р, ‑а, м.

Сярэдні за многа гадоў ўзровень вады ў рэчцы або вадаёме. Вада паднялася вышэй ардынара.

[Лац. ordinarius — звычайны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звужэ́нне, ‑я, н.

Звужанае, вузкае месца. — Падунскае звужэнне, — растлумачыў Ставу. — Там будзе плаціна. А вышэй — парогі. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надго́рны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца над гарою, гарамі, вышэй гары, гор. З надгорных туманаў выходзіў бледны месяц. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)