Verbum

насо́хнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; насо́х, -хла; зак.

1. Засыхаючы, прыстаць, прыліпнуць да чаго-н.

Насохла гразь на колах.

2. Засохнуць у вялікай колькасці (разм.).

Насохла дрэў у лесе.

3. Стаць надта сухім.

Трава насохла за дзень.

насу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. Рухаючыся, наблізіцца да каго-, чаго-н.

Хмара насунулася.

2. перан. Надысці, наблізіцца (пра час, падзеі і пад.).

Ноч насунулася.

3. Ссунуўшыся, закрыць сабой што-н.

Хустка насунулася на лоб.

|| незак. насо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

нашы́ць, -шы́ю, -шы́еш, -шы́е; -шы́ты; зак.

1. што. Прышыць на што-н.

Н. кішэню.

2. чаго. Пашыць у якой-н. колькасці.

Н. сукенак.

|| незак. нашыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. нашы́ўка, -і, ДМ -шы́ўцы, мн. -і, -шы́вак, ж. (да 1 знач.).

пава́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак., каго-што.

1. Вызначыць вагу, цяжар каго-, чаго-н.

П. мяхі з жытам.

П. сумку ў руцэ.

2. Узважыць усё, многае або ўсіх, многіх.

П. усю бульбу.

|| звар. пава́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца (да 1 знач.).

падбе́гчы, -бягу́, -бяжы́ш, -бяжы́ць; -бяжы́м, -бежыце́, -бягу́ць; -бе́г, -гла; -бяжы́; зак.

1. Наблізіцца бягом да каго-, чаго-н. або пад што-н.

Сабака падбег да гаспадара.

П. пад мост.

2. Крыху прабегчы.

Конь падбег трушком.

|| незак. падбяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

падпе́рці, падапру́, падапрэ́ш, падапрэ́; падапро́м, падапраце́, падапру́ць; падпёр, -пе́рла; падапры́; -пёрты; зак.

1. чым, што. Паставіць падпорку для падтрымкі чаго-н., падтрымаць чым-н.

2. асаб. і безас. Пра наступленне крайняй неабходнасці (разм.).

Такая нявыкрутка падперла.

|| незак. падпіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

лі́чба, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Знак для абазначэння ліку.

Арабскія лічбы (1, 2, 3 і г.д.). Рымскія лічбы (I, II, III і г.д.).

2. Паказчык чаго-н., выражаны ў лічбах; сума, падлік.

|| прым. лі́чбавы, -ая, -ае.

Л. код.

наві́ць, наўю́, наўе́ш, наўе́; наўём, наўяце́, наўю́ць; навіў, -віла́, -ло́; наві; навіты; зак., што і чаго.

1. Наматаць, накруціць на што-н.

Н. ніткі на шпульку.

2. Нарыхтаваць вітых вырабаў.

Н. вяровак.

|| незак. навіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. навіва́нне, -я, н.

пяшчо́та, -ы, ДМ -чо́це, ж.

1. Поўнае задавальненне чыіх-н. жаданняў, капрызаў.

Жыць у пяшчоце.

2. Пачуццё ласкі, замілавання, мяккасці ў адносінах да каго-, чаго-н.

Мацярынская п.

3. толькі мн. (пяшчо́ты, -чо́т). Учынкі, словы, якімі выказваюцца пачуцці ласкі, замілавання.

радыя́цыя, -і, ж.

1. Выпрамяненне электрамагнітных хваль.

Р. зямлі.

2. Радыеактыўнае выпрамяненне, небяспечнае ў вялікіх дозах для ўсяго жывога.

Сонечная р.

Доза радыяцыі.

3. Праменепадобнае распаўсюджанне чаго-н. ад якога-н. цэнтра.

Р. болю.

|| прым. радыяцы́йны, -ая, -ае.

Радыяцыйная засцярога.