На́дубіна экспр. ’вялікі гультай’ (міёр., Нар. сл.). Гл. надубень, надаўбень.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нэ́нька ’калыска (толькі вісячая)’ (брэсц., Нар. лекс.). Гл. ненька ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Няхэ́цкі ’неблагі, нядрэнны’ (смарг., Нар. словатв.). Гл. хвацкі ’спрытны, харошы'

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыста́віцца ’паказацца, з’явіцца’ (рагач., Нар. Гом.). Да ставіць (ца) (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пу́нктамі ’перыядычна, час ад часу’ (віл., Нар. словатв.). Гл. пуншамі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Радзі́лля ’парадзіха’ (Нар. лекс.). Ад радзі́ць (гл.), як тка́лля, пра́лля.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Та́раны ’цёрты на тарцы’ (навагр., З нар. сл.). Гл. та́рыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тарнэ́піць, прытарнэ́піць ’валачы, несці, везці’ (стаўб., Нар. сл.). Гл. тарнабіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*І́мяла, йімяла, н. р. (стаўб., Нар. лексіка. 158). Гл. амела.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скаль ж. р. ‘перадавы атрад пчол, які перад раеннем вылятае шукаць, выбіраць новае месца для новага роя’ (гродз., дзятл., баран., свісл., Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл., Сл. Брэс., Анох., Янк. 2, Байк. і Некр., Нар. сл.), скала́ (Анох., Сцяшк., Сцяц.), ска́льлі (Нар. сл.), ска́лля (Анох.), скалля́, ска́ля (З нар. сл.), скалі (Інстр. 1; мазыр., Архіў БЭЛА), ска́ло н. р. (Сл. Брэс.) ‘тс’, скалява́ць ‘шукаць, выбіраць (пра пчол — новае месца перад раеннем)’ (Байк. і Некр., Янк. 2, Анох., Маш., Нар. сл.), скалі́ць (Некр., З нар. сл.), ско́ліваць (Нар. сл.) ‘тс’. Укр. скаль м. р., ска́ла ‘тс’, дыял. палес. скаль ‘пчала-разведчык’, рус. скалья́ зборн. ‘перадавы атрад пчол; пчолы-разведчыкі’, польск. skal м. р. ‘скаль’, skała, skarły ‘скаль’, н.-луж. дыял. skal ‘пчаліная матка’. Прасл. *jьskalь, дэрывата суф. ‑(a)lь ад дзеясл. *jьskati, гл. іскаць, параўн. іншыя назвы: іск, іска́, по́іск, по́іска (ЛА, 1). Гл. Ніканчук, БЛ, 6, 68 і наст.; Борысь, Etymologie, 225–227; ЭССЯ, 8, 237–238.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)