Verbum

дзе-не́будзь, прысл.

У якім-небудзь месцы. — Чакай жа, — сказаў Цімох, — заварочвай статак, пагонім у Чартавіцу, дзе-небудзь напаткаем іх, паганцаў! Колас. Калі надыходзіла ноч і якая калона спынялася на начлег, дзе-небудзь з боку, неўзаметку, прыстройваўся і экіпаж эмкі. Лынькоў.

адпачыва́ючы, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. незал. цяпер. ад адпачываць.

2. у знач. наз. адпачыва́ючы, ‑ага, м. Той, хто дзе‑н. адпачывае. З акіяна нахлынула раптам вялікая хваля і нечакана акаціла ўсіх адпачываючых халоднай вадой. Лынькоў.

3. Дзеепрысл. незак. ад адпачываць.

ві́льгаць, ‑і, ж.

Вада, вадкасць. Дрэвы прагнулі вільгаці і спускалі, скручвалі лісце. Шамякін. І вочы.. [маці] затуманіліся, зноў укрыліся здрадніцкай вільгаццю. Лынькоў. // Сырасць. Вечарэла. З балот пацягнула цёплаю вільгаццю. Колас. Вільгаць ішла з лясоў і туманамі асядала на голую зямлю. Чорны.

во́пратка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.

Верхняе адзенне. Цёплая вопратка. Будзённая вопратка. □ Людзі крыху розніліся вопраткай. Тут трапляліся чорныя форменкі чыгуначнікаў, прамазучаныя шапкі дэпоўцаў. Лынькоў. // перан. Покрыва чаго‑н. Белая зімовая вопратка зямлі падралася перш за ўсё на ўзгорках. Крапіва.

прыця́гваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

1. Незак. да прыцягнуць.

2. Выклікаць прыхільнасць, сімпатыі; вабіць. Было ў гэтай усмешцы нешта чыстае, сціплае і такое чалавечае, што заўсёды прыцягвала да.. [Бохана] людзей. Лынькоў. Кавальская справа ўсё больш і больш прыцягвала.. [Васіля]. Кулакоўскі.

ра́ніцай і раніцо́й, прысл.

У ранішні час, ранішняй парою. Раніцай .. [Тварыцкага] пабудзіў гаспадар. Чорны. Раніцай .. [Алёшка] валокся з санкамі на станцыю і адтуль цягнуў да казармаў цяжкія чамаданы. Брыль. А раніцой, яшчэ сонца не ўзышло — было яшчэ цёмна, пабудзіў Павел Міколку. Лынькоў.

раўнаме́рны, ‑ая, ‑ае.

Аднолькавы, пастаянны ў якіх‑н. адносінах на ўсім працягу, ва ўсіх сваіх частках. Раўнамерныя крокі. Раўнамерны рух. □ Раўнамернае дыханне заснуўшых людзей нібы калыша змрочную цішыню зямлянкі. Лынькоў. З млына даносіўся раўнамерны перастук і скрыгатанне паставаў. М. Ткачоў.

рэ́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Нешырокая, невялікая рака. Перайшоўшы зыбкую кладку праз рэчку, дзед пайшоў непрыкметнай сцежкай проста туды, дзе з празрыстай дымкі праступаў малады бярозавы параснік. Лынькоў. Абросшая вербамі, спакойна цякла рэчка каля самых хат. Колас.

сапля́к, ‑а, м.

Разм.

1. Саплівае дзіця.

2. Пагард. Дзіця, малы. [Пецька:] — Даўлянуў бы, здаецца, ды шкада сапляка — малы, дурны... Масарэнка. // Вельмі малады, няўмелы, нявопытны чалавек; малакасос. [Андрэй:] — Зірнуў я гэта скоса на вартавога, ат, сапляк нейкі, ды яшчэ з ліхтаром чырвоным. Лынькоў.

свірчэ́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.

Разм. Утвараць гук са свістам пры палёце, руху і пад. [Дзед] сек.. [дровы] з такой лютасцю, што які аскабалак ламачыны аж узлятаў у паветра, свірчэў якую хвіліну, як.. добры прапелер, і з размаху плюхкаўся ў рэчку. Лынькоў.