Verbum

до́ўбня, -і, мн. -і, -яў і даўбня́, -і́, мн. до́ўбні і (з ліч. 2, 3, 4) даўбні́, до́ўбняў, ж.

1. Прылада для ўбівання чаго-н., забою жывёлы і пад.

Замахнуцца доўбняй.

2. перан., пагард. Пра тупога, някемлівага чалавека.

прыгна́ць², -ганю́, -го́ніш, -го́ніць; -гані; -гна́ны; зак., што да чаго (спец.).

Прыладзіць так, каб адно да аднаго падыходзіла па памерах.

П. вечка да бочкі.

|| незак. прыганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прыго́нка, -і, ДМ -нцы, ж.

П. дэталей.

прылі́ў, -ліву, мн. -лівы, -ліваў, м.

1. Перыядычны пад’ём узроўню адкрытага мора.

Час прыліву.

2. Прыбыццё, паступленне каго-, чаго-н. у вялікай колькасці.

П. рабочай сілы. П. крыві да галавы.

|| прым. прылі́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

прымеркава́ць, -мярку́ю, -мярку́еш, -мярку́е; -мярку́й; -меркава́ны; зак.

1. што да чаго. Аднесці да якога-н. тэрміну.

П. выданне кнігі да юбілею.

2. Прыйсці ў патрэбны момант, трапіць у час.

Прымеркаваў к самаму абеду.

|| незак. прымярко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

прысвяці́ць, -вячу́, -ве́ціш, -ве́ціць; -ве́чаны; зак., што каму-чаму.

1. Прызначыць, аддаць.

П. жыццё мастацтву.

2. Зрабіць, стварыць што-н. у гонар каго-, чаго-н.

П. кнігу памяці бацькоў.

|| незак. прысвяча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прысвячэ́нне, -я, н.

разгаве́цца, -е́юся, -е́ешся, -е́ецца; зак.

1. У веруючых: пасля посту першы раз паесці скаромнага.

2. З’есці ці выпіць чаго-н. смачнага ўпершыню пасля доўгага перапынку (разм.).

Хоць р. крыху.

|| незак. разгаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. разгаве́нне, -я, н.

разгадава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., каго (што).

1. Старанна даглядаючы, забяспечыць рост, развіццё каго-, чаго-н.

Р. каня, як на выстаўку.

2. Выгадаваць у вялікай колькасці, распладзіць.

Р. гусей.

Р. свіней.

|| незак. разгадо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

раскле́іць, -кле́ю, -кле́іш, -кле́іць; -кле́ены; зак., што.

1. Разняць склееныя часткі чаго-н.

Р. канверт.

2. Наклеіць у многіх месцах.

Р. афішы.

|| незак. раскле́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. раскле́йванне, -я, н. і раскле́йка, -і, ДМ -йцы, ж.

раско́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак. ж.

1. гл. раскапаць.

2. мн. Работы па выяўленні чаго-н. схаванага ў зямлі, звычайна прадметаў старажытнасці, а таксама месца, дзе праводзяцца падобныя работы.

Археалагічныя раскопкі.

|| прым. раско́пачны, -ая, -ае.

заказа́ць², -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак., што, каму-чаму і з інф. (уст.).

Забараніць, зрабіць недаступным.

Усе дарогі яму заказаны.

Сэрцу не закажаш.

Дзясятаму з. (зарачыся ніколі больш не рабіць чаго-н.).

|| незак. зака́зваць, -аю, -аеш, -ае.