сямідзесяціпяціго́ддзе, ‑я, н.
1. Прамежак часу, тэрмін у семдзесят пяць гадоў.
2. Гадавіна чаго‑н., што адбылося ці пачалося семдзесят пяць гадоў назад. Сямідзесяціпяцігоддзе завода.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увагрэ́цца, увагрэюся, увагрэешся, увагрэецца; пр. увагрэўся, ‑грэлася; зак.
Тое, што і угрэцца. — Чаго там мокнеш, швагер? — .. гукнуў яго Даніла. — Увагрэўся, то і прастыць нядоўга. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ураўня́льны, ‑ая, ‑ае.
Кніжн.
1. Які служыць для ўраўнавання чаго‑н. (велічыні, сілы і пад.). Ураўняльны прыбор.
2. Роўны, аднолькавы для ўсіх, многіх. Ураўняльны тарыф.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяглавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Гіст. Абкладзены цяглом. Цяглавая гаспадарка.
2. Прызначаны для цягі, перавозкі чаго‑н. [Васіль] перакінуў на перавозку снапоў амаль усю цяглавую сілу. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шасцідзесяціго́ддзе, ‑я, н.
1. Прамежак часу, тэрмін у шэсцьдзесят гадоў.
2. Гадавіна чаго‑н., што адбылося, пачалося шэсцьдзесят год назад. Адзначаць шасцідзесяцігоддзе з дня нараджэння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шко́дна,
1. Прысл. да шкодны.
2. у знач. вык. Аб адмоўным уздзеянні чаго‑н. Курыць шкодна. □ [Ніна:] Глядзі, на сонцы вельмі не пячыся, табе шкодна! Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
электрастаты́чны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да з’яў электрастатыкі. Электрастатычнае поле. Электрастатычныя сілы. // Які выкарыстоўвае з’явы электрастатыкі для чаго‑н. Электрастатычны генератар. Электрастатычныя машыны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вініць ’вінаваціць’ (БРС, КТС, Нас., Бяльк.), укр. винити ’вініць’, рус. винить, арханг. винуть ’тс’, ст.-рус. винити ’быць прычынай чаго-небудзь, вінаваціць, абвінавачваць, асуджаць, караць’, польск. winić ’прызнаваць вінаватым, абвінавачваць’; ’караць, абкладваць штрафам’; ’плаціць за шкоду, кампенсаваць’, в.-луж. winić ’абвінавачваць’, чэш. viniti ’вініць, лічыць каго-небудзь вінаватым, прыпісваць каму-небудзь адмоўную рысу’, славац. viniť ’абвінавачваць’, макед. вини ’вініць каго-небудзь’, балг. виня ’вініць, абвінавачваць’. Прасл. viniti ўтворана ад назоўніка віна 1 (гл.) і суф. ‑iti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ві́ца ’прывязь з дубцоў, пры дапамозе якой звязваецца бярвенне з пакладзенымі на іх жэрдкамі’ (З нар. сл.). Рус. ви́ца ’дубец, галузка; скрутак дубцоў для звязвання чаго-небудзь’, польск. wić ’дубец, галузка’, серб.-харв. ви̏цкаст ’стройны, гібкі’, славен. vjȋǎ ’дубцы івы, якімі ўмацоўваецца саламяная страха’, балг. ви́ца ’гнуткі дубец’, макед. вица ’тс’. Да віць (Міклашыч, 390; Праабражэнскі, 1, 86; Фасмер, 1, 324; БЕР, 156). Літ. vycas, лат. vica ’івавая галузка’, эст. vits ’дубец’ запазычаны з слав. (Фрэнкель, 1237).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Збоіч ’планка для ўмацавання красён’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. збоїч ’тс’ (Грынч.) ’прылада для патаўшчэння палатна’. Аддзеяслоўны назоўнік з чаргаваннем галоснага ад збіць (sъ‑biti) ’паяднаць’; гл. біць, бой. Параўн. у Даля тлумачэнне: сбройник ’усякая прылада для шчыльнага збою, змацаванне чаго-н.’ «Варстат збіваецца збоічамі». Суф. ‑іч, як і ў некаторых іншых назвах прылад (Сцяц., Афікс. наз., 45). Параўн. збовіч ’навой; вал, па якому ідзе палатно пры тканні’ (Сл. паўн.-зах.), дзе няясна ‑в‑ і семантыка; магчыма, нейкая кантамінацыя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)