Verbum

катава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак., каго (што).

Моцна і балюча біць, жорстка мучыць.

К. на допыце.

Не катуй сябе.

|| зак. скатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.

|| наз. катава́нне, -я, н.

У фашысцкім лагеры смерці было нечалавечае катаванне людзей.

гадзі́ць, гаджу́, го́дзіш, го́дзіць; гадзі́; незак.

1. каму. Старацца задаволіць каго-н.; дагаджаць.

Госцю гадзі, ды і сябе глядзі (прыказка).

2. каму-чаму. Садзейнічаць, спрыяць каму-, чаму-н.

Дажджы гадзілі ярыне.

◊

Гадзіць як благой (ліхой) скуле (разм.) — вельмі дагаджаць каму-н.

баразні́ць, -разню́, -ро́зніш, -ро́зніць; незак., што.

1. Рабіць барозны чым-н.

Плугам б. зямлю.

2. Пакідаць пасля сябе сляды, падобныя на барозны.

Б. затоку.

3. перан. Утвараць складкі, маршчыны.

Маршчыны баразнілі лоб.

|| зак. збаразні́ць, -разню́, -ро́зніш, -ро́зніць; -ро́знены і -разнёны.

агле́дзецца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; аглёдзься; зак.

1. Паглядзець вакол сябе.

А. па баках.

2. перан. Звыкнуцца з новымі абставінамі, людзьмі; асвойвацца.

Не паспелі а., і зноў у дарогу.

3. Хапіцца, пачаць шукаць; заўважыць што-н.

Уцякай хутчэй, пакуль не агледзеліся.

узіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. у каго-што. Вельмі ўважліва, напружана глядзець куды-н., на каго-, што-н.; углядацца.

У. ў далячынь.

У. ў твар.

2. у што. Разглядаць сябе ў чым-н., глядзецца ў што-н.

У. ў люстэрка.

правадні́к², -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Рэчыва, якое добра прапускае праз сябе або перадае электрычны ток, гук, цяпло.

Вада — цудоўны п. гуку.

2. перан. Перадатчык, пасрэднік у распаўсюджванні чаго-н.

Радыё — п. інфармацыі.

|| прым. правадніко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

слуга́, -і́, ДМ слузе́, мн. слу́гі і (з ліч. 2, 3, 4) слугі́, слуг, м.

1. Работнік у доме для асабістых паслуг, прыслужвання (уст.).

Панскія слугі.

2. перан. Чалавек, які прысвяціў сябе цалкам служэнню каму-, чаму-н.

С. народа.

мі́лы, -ая, -ае.

1. Які выклікае прыхільнасць да сябе; прыемны, абаяльны.

Мілая ўсмешка.

2. Блізкі сэрцу, любімы, дарагі.

Душу поўнілі мілыя краявіды.

3. у знач. наз. мі́лы, -ага, м., мі́лая, -ай, ж. Каханы, каханая.

З мілым рай і ў будане (прыказка).

напаро́цца, -пару́ся, -по́рашся, -по́рацца; -пары́ся; зак.

1. на што. Параніць сябе, наткнуўшыся на што-н. вострае.

Н. на цвік.

2. перан., на каго-што. Сутыкнуцца з кім-, чым-н. нежаданым, неспадзяваным (разм.).

Н. на засаду.

|| незак. напо́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

нахіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Наспех накінуць, апрануць на сябе што-н.

Н. паліто на плечы.

2. Нахіліць да зямлі (разм.).

Сядзе пчала на кветачку, нахіне яе да зямлі.

|| незак. нахіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.