шо́рханне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. шорхаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. У празрыстай цішыні быў выразна чуваць кожны гук, і сярод іх — соннае крумканне жаб у сажалках, фырканне каня і шорханне колаў па вільготным скошаным лузе. Сіўцоў. Мокры жвір з мяккім шорханнем умінаўся пад ботамі. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпаклёўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шпакляваць.

2. Замазка, якой пакрываюць паверхню; слой гэтай замазкі, нанесены на якую‑н. паверхню. Расказаў [Сіманенка] пра шпаклёўку і пемзу, пра іх прызначэнне ў малярнай справе, некалькі разоў знарок паўтарыў, што фарба наносіцца на паверхню сцен паралельна столі. Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчабята́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. шчабятаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. З вясёлым шчабятаннем залятала сюды пара ластавачак, аблюбаваўшых сабе месца для гняздзечка, і парушала гэтую маўклівасць сялянскага зацішку. Колас. Нідзе не чуваць было ні музыкі, ні спеваў, ні вясёлага шчабятання дзяцей, ні юнацкага смеху. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

подве́ргнутый падве́ргнуты; однако лучше переводить (и чаще так и переводится) прич. от других белорусских соответствий глаг. подвергнуть (см. подве́ргнуть, подверга́ть);

подве́ргнутый бомбардиро́вке падве́ргнуты бамбардзіро́ўцы, бамбардзірава́ны;

подве́ргнутый наказа́нию пакара́ны;

подве́ргнутый обсужде́нию абмеркава́ны, паста́ўлены на абмеркава́нне;

подве́ргнутый осмо́тру паста́ўлены на агля́д, агле́джаны;

подве́ргнутый кри́тике пакрытыкава́ны, раскрытыкава́ны;

подве́ргнутый испыта́нию узя́ты на выпрабава́нне, паста́ўлены на (пад) выпрабава́нне;

подве́ргнутый сомне́нию узя́ты пад сумне́нне;

подве́ргнутый штра́фу аштрафава́ны;

подве́ргнутый де́йствию све́та паста́ўлены пад дзе́янне святла́;

подве́ргнутый допро́су дапыта́ны;

подве́ргнутый заключе́нию зняво́лены;

подве́ргнутый опа́сности паста́ўлены пад небяспе́ку;

подве́ргнутый опера́ции аперы́раваны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выка́знік, ‑а, м.

1. Галоўны член сказа, які абазначае дзеянне ці стан прадмета, выражанага дзейнікам; прэдыкат. Просты, састаўны выказнік.

2. Тое, што і выразнік. У імкненні служыць мастацкім словам простаму люду ці, інакш кажучы, быць выказнікам яго гора Багушэвіч даволі часта засяроджваў увагу амаль выключна на сацыяльных аспектах жыцця. Ярош.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́ключыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.

1. Вывесці са складу чаго‑н. Выключыць з брыгады. □ [Старшыня] дамогся, што чатырох гультаёў выключылі з калгаса. Шамякін. // Выкрасліць, апусціць. Выключыць са спісаў.

2. Спыніць дзеянне чаго‑н. шляхам адключэння ці выключэння. Выключыць радыёпрыёмнік, матор. □ [Спадарожнік:] — Калі ласка, уключыце начнік, а гэту яркую лямпачку выключыце. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аб’е́зд, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. аб’язджаць — аб’ехаць (у 1–3 знач.).

2. Месца з часовай дарогай, па якім можна аб’ехаць. Веласіпед лёгка каціўся наперад, пакідаючы ззаду пад’ёмы і спускі, масты і аб’езды. «Беларусь».

3. Уст. Конны дазор. Дзесьці недалёка залескаталі па бруку конскія падковы — ехаў аб’езд. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абмежава́цца, ‑мяжуюся, ‑мяжуешся, ‑мяжуецца; зак.

Звесці сваё дзеянне або дзейнасць да пэўнага кола пытанняў. Галынскі гэтую ўсмешку адгадаў, але абмежаваўся тым, што падзякаваў Пілацееву за тлумачэнне ягоных палітычных перакананняў. Галавач. // Задаволіцца пры вырашэнні якога‑н. пытання чым‑н. нязначным. [Хруст:] — Як бачыце, вінаваты чыстасардэчна прызнаўся ва ўсім. Таму прапануецца абмежавацца папярэджаннем. Пянкрат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. гнаць (у 1–5 знач.).

2. звычайна мн. (го́нкі, ‑нак). Спаборніцтвы ў скорасці язды, бегу, плавання і пад. Аўтамабільныя гонкі. Індывідуальныя гонкі. □ У юнакоў пераможцамі 50‑кіламетровай гонкі сталі мінчане. «Звязда».

•••

Гонка ўзбраення — узмоцненая падрыхтоўка да вайны (у імперыялістычных краінах).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

затры́мка, ‑і, ДМ ‑мцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. затрымліваць — затрымаць (у 1, 2 знач.).

2. Р мн. ‑мак. Зацяжка, замінка ў чым‑н., часовае спыненне чаго‑н. Цягнік ішоў з затрымкамі. То ішоў на ўсю хуткасць, то падоўгу стаяў на адным месцы. Няхай. Паведамленне было дастаўлена з затрымкай. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)