прычэ́плівы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і прычэпісты. Ва ўмовах вайны яшчэ больш прычэплівай стала цэнзура, яшчэ цяжэй было з друкарняй. Ліс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяча́йка, ‑і, ДМ ‑чайцы, ж.

Абл. Пякотка. Ганька ведае: значыць, маме зноў было нядобра, зноў балеў жывот і пякла пячайка... Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ры́знік, ‑а, м.

Разм. Каравачнік, анучнік. І добра зарабляў [Абрагім] ... Хаця па ім гэта не бачна было — хадзіў абарваны, як рызнік, заўсёды... Ставер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ры́нкавы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і рыначны (у 1 знач.). На шырокім рынкавым пляцы, акурат пасярод мястэчка, было паўнютка сялянскіх вазоў. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэстара́цыя, ‑і, ж.

Уст. Тое, што і рэстаран. Шмат было рэстарацый, кавярань, бараў як у цэнтры, так і па ўсім горадзе. Гарэцкі.

[Фр. restauration.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сур’ёзнець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

Рабіцца, станавіцца сур’ёзным. Можна было заўважыць, як пакрысе сур’ёзнеў .. [Чорны], рабіўся негаваркім, усё больш паглыбляючыся ў сябе. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шлю́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.

Невялікае бяспалубнае судна з моцным корпусам. Шлюпка ішла лёгка, мора было ціхае. Хомчанка.

[Ад гал. sloiep.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шумлі́ва,

1. Прысл. да шумлівы.

2. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць шуму дзе‑н. Людна і шумліва было на вуліцах. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ця́жка,

1. Прысл. да цяжкі (у 1–6 і 9 знач.).

2. безас. у знач. вык. Пра цяжкі фізічны стан, пачуцці стомы, болю і пад. [Віця] ўстаў з мяха, на якім сядзеў, і адчуў, што яму цяжка стаяць. Чарнышэвіч. Людзям было цяжка думаць, што гітлераўскае звяр’ё можа перарваць штодзённую працу. Чорны.

3. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць нягод, пакут і пад. Ды і ці варта цяпер ісці да .. [Волькі] — нагоніш маркоты, калі самому цяжка. Каваленка. // Пра непрыемны стан, у якім хто‑н. знаходзіцца. Мне таксама было цяжка ад усяго таго, што вось-вось пабачыў. Кулакоўскі.

4. безас. у знач. вык. Пра сумны, дрэнны настрой. У Івана таксама на душы было цяжка, а ў галаве варушыліся цэлым роем думкі. Колас. На сэрцы было цяжка. Дамашэвіч.

•••

Цяжка сказаць гл. сказаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ниI част.

1. ні; (при усиленном отрицании) ані́;

ни ша́гу да́льше! ні кро́ку дале́й!;

на у́лице ни души́ на ву́ліцы ні (ані́) душы́;

ни оди́н ні адзі́н (ніво́дзін);

ни одна́ ні адна́ (ніво́дная);

ни одно́ ні адно́ (ніво́днае);

2. (после мест. и местоименных наречий) ні;

что ни говори́, а е́хать придётся што ні кажы́, а е́хаць давядзе́цца;

ни-ни́ ні-ні́, ані́, ані́і́;

ни гугу́ ні гугу́, ні мурму́р;

кто бы ни́ был хто б там ні быў;

како́й бы то ни́ было які́ б там ні быў;

как бы то ни́ было як бы там ні было́;

во что бы то ни ста́ло што б там ні было́;

ни в како́м (ни в ко́ем) слу́чае ні ў я́кім ра́зе;

ни за каки́е де́ньги! ні за што (на све́це)!, ні за які́я гро́шы!;

ни за что (на све́те)! ні за што (на све́це)!;

как ни на есть як бы ні было́;

како́й ни есть які́ б ні быў;

что ни на есть лу́чший са́мы ле́пшы, найле́пшы;

куда́ ни кинь, всё клин погов. куды́ ні кінь, усю́ды клін.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)