Verbum

ро́скід, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. раскідваць, раскіда́ць — раскі́даць (у 1 знач.).

2. Стан паводле дзеясл. раскідвацца, раскіда́цца — раскі́дацца (у 1 знач.). Цёмныя мужыкі, — кажа сын, — адно могуць давесці ўсё да зруйнавання, да роскіду. Чорны.

рыпе́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. рыпець, а таксама гукі гэтага дзеяння. Пачуўшы галасы і рыпенне варот, на двор выбег Лёнька. Гамолка. Пад рыпенне гордых мачтаў Расслухаў я ў марскім гуле Калыскі скрып і голас матчын. Лойка.

самавызначэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. самавызначацца — самавызначыцца (у 1 знач.).

2. Права нацыі на стварэнне сваёй нацыянальнай дзяржаўнасці. Права нацый на самавызначэнне. □ Кастрычніцкая сацыялістычная рэвалюцыя абвясціла роўнасць і суверэннасць народаў Расіі, іх права на самавызначэнне. «Полымя».

сапе́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. сапці, а таксама гукі гэтага дзеяння. Нехта з цяжкім сапеннем паспешліва набліжаўся да нас. Няхай. Некалькі разоў пасярэдзіне ракі пачынаўся шум, плюханне, нібы сапенне; потым пачынаў варушыцца нейкі велізарны звер. Маўр.

тармажэ́нне, ‑я, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. тармазіць (у 1, 2 знач.).

2. Спец. Аслабленне або спыненне ўзбуджэння ў тканцы арганізма, калі прадаўжае дзейнічаць раздражняльнік; актыўная затрымка дзейнасці нервовых цэнтраў або рабочых органаў. Тармажэнне і ўзбуджэнне. Цэнтры тармажэння.

упрыгажэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. упрыгожыць.

2. Прадмет для аздаблення каго‑, чаго‑н. // Мастацкае аздабленне чаго‑н. (скульптура, барэльеф, роспіс, вышыўка і пад.). [Рама] з грукатам упала, кавалкі ляпных упрыгажэнняў, дробна застукаўшы, пакаціліся па падлозе. Асіпенка.

цурча́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. цурчаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Прыйшла вясна, прынесла сонца, цяпло, цурчанне ручайкоў! «Работніца і сялянка». [Ручай] быў такі гаманкі, што яго звонкае цурчанне, відаць, не змаўкала ні днём, ні ноччу. Лынькоў.

шапаце́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. шапацець, а таксама гукі гэтага дзеяння. Як і штогод, вясна прыйшла ў магутным шуме паводак, у серабрыстым звоне ручаёў, у несціханых трэлях жаваранкаў, у шаўкавістым шапаценні першай зеляніны на пожнях. Хадкевіч.

ша́рханне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шархаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Чулася моцнае шарханне венікам па бруку. Бядуля. Язэп неяк адразу пачуў гэтае нямоглае шарханне; вось толькі што не было яго і раптам паявілася. Асіпенка.

шо́рганне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. шоргаць (у 1–3 знач.), а таксама гукі гэтага дзеяння. [Ляснік] пайшоў па слядах і неўзабаве пачуў шорганне касы. Шчарбатаў. [Марыля] таксама прыслухоўваецца да шоргання рубанка і раз за разам паглядае на мужа. Дуброўскі.