супрацьбо́рстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.
Кніжн. Змагацца з кім‑, чым‑н., супраць каго‑, чаго‑н.; супрацьдзейнічаць каму‑, чаму‑н. Супрацьборстваваць рэакцыйным сілам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сысо́к, ‑ска, м.
Асобае ўтварэнне ў некаторых жывёльных і раслінных арганізмаў, якое служыць для ўсмоктвання пажыўных рэчываў, для прысмоктвання да чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тасьма́, ‑ы, ж.
Вузкая тканая ці плеценая палоска (лента), якая выкарыстоўваецца для аздаблення сукенак, бялізны, а таксама для завязвання, змацоўвання чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыма́льнік, ‑а, м.
1. Той, хто валодае якімі‑н. каштоўнымі паперамі. Трымальнік акцый.
2. Прыстасаванне для трымання чаго‑н. Трымальнік для станка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбаламу́чанасць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць узбаламучанага (у 2 знач.). Чаго з лішкам хапала мне, дык гэта непаседлівасці і нейкай нервовай узбаламучанасці. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утвара́льны, ‑ая, ‑ае.
Які служыць для ўтварэння чаго‑н. Утваральныя асновы назоўнікаў.
•••
Утваральная лінія (спец.) — лінія, рухам якой утвараецца якая‑н. паверхня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фатаграфі́зм, ‑у, м.
Вельмі дакладная, літаральная перадача каго‑, чаго‑н. у мастацкай творчасці з празмернай дэталізацыяй без абагульнення. Элементы фатаграфізму ў графіцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патрабава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; незак.
1. каго-што, чаго, з інф., са злучн. «каб» і без дап. Прасіць у катэгарычнай форме, дамагацца чаго‑н. З размовы можна было здагадацца, што дзед патрабаваў нейкую даведку аб старасці. Якімовіч. Кожны прасіў, патрабаваў вырашыць яго справу ў першую чаргу. Асіпенка. Між іншым Андрэй катэгарычна патрабаваў, каб ішлі ў калгас, што вельмі радавала і цешыла падлетка Мікіту. Колас. // Прад’яўляць да каго‑, чаго‑н. якія‑н. патрабаванні. Патрабаваць ад вучняў дысцыпліны. □ Цімафей Міронавіч выйшаў з хаты з пакорнай слухмянасцю чалавека, які з мілай ахвотаю зробіць усё, што ад яго патрабуюць. Зарэцкі.
2. чаго, са злучн. «каб» і з інф. Абавязваць, прымушаць да чаго‑н. Маці з бабулькай не шкадавалі грошай, і Марынка заўсёды апраналася так, як патрабавала самая апошняя мода. Шыцік. Упаўнаважаны цэнтра Каралькоў патрабуе, каб слухаліся толькі яго. Юрэвіч. Наш доўг быў ісці, прабівацца да роднай зямлі, а доўг салдацкай дружбы патрабаваў ад мяне несці параненага сябра. Шамякін.
3. каго. Прапаноўваць, загадваць з’явіцца куды-н; выклікаць. Равінскі нервова круціў ручку насценнага тэлефона і патрабаваў начальніка чыгуначнай ЧК. Грахоўскі.
4. чаго. Мець патрэбу ў чым‑н. Многае было забыта за гэтыя гады, а многае патрабавала перагляду. Хадкевіч. Натруджанае працай цела патрабавала добрага адпачынку. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыхілі́ць сов.
1. пригну́ть, приклони́ть;
п. галі́нку — пригну́ть (приклони́ть) ве́тку;
2. (да чаго) прислони́ть (к чему);
п. да сцяны́ — прислони́ть к стене́;
3. (да каго, чаго) прижа́ть (к кому, чему);
ма́ці ~лі́ла сы́на да грудзе́й — мать прижа́ла сы́на к груди́;
4. (да каго) разг. привле́чь (к кому), расположи́ть (к кому);
ён ху́тка ~лі́ў нас да сябе́ — он бы́стро расположи́л нас к себе́;
◊ няма́ дзе галаву́ п. — не́где го́лову приклони́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́рыць, ма́ру, ма́рыш, ма́рыць; незак., пра каго-што, аб кім-чым і з інф.
Аддавацца марам, думаць пра ажыццяўленне чаго-н. вельмі жаданага.
М. аб спатканні.
М. пра цікавае падарожжа.
|| зак. пама́рыць, -ру, -рыш, -рыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)