◎ Но́ўды, ноўда ’часам, выпадкам’ (Бяльк., Мат. Маг.), ноўды ’можа, магчыма’ (Яўс.). Гл. нойды.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Някшчо́нік (някщбник) ’зняважлівая назва яўрэя, часам цыгана’ (Нік. Очерки). Ад коціць ’хрысціць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́тчас ’рэдка’ (лаг., Сл. ПЗБ), зрэ́дчас ’тс’ (ТСБМ). Вынік сцяжэння словазлучэння рэдкім часам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
утрэ́сціся сов., в разн. знач. утрясти́сь;
кру́пы ўтрэ́сліся — крупа́ утрясла́сь;
з ча́сам усё ўтрасе́цца — со вре́менем всё утрясётся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вальса́ ’тарфяное балота; забалочаны луг, часам з вольхамі’ (Яшк.), ольс ’торф’ (КЭС). Гл. алёс.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прасто́ра, -ы, ж.
1. Адна з форм (поруч з часам) існавання матэрыі, якая бясконца развіваецца і характарызуецца працягласцю і аб’ёмам.
П. і час.
2. Працягласць, месца, неабмежаванае бачнымі памерамі.
Нябесная п.
3. Свабодны прамежак паміж чым-н., месца, дзе што-н. змяшчаецца.
Свабодная п. паміж сцяной і сталом.
|| прым. прасто́равы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Лато́чына ’лагчына з сырой зямлёй, а часам і з грунтавой вадой’ (КЭС, лаг.). Да латак 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мачы́жына ’нізкае (часам багністае) вільготнае месца’ (паўн.-усх., КЭС). Да мача́жына (гл.). Гук ‑ы‑ пад уплывам дзеяслова мачы́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выбача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каму, каму за што, на што і без дап.
1. Не караць за што-н., дараваць.
Выбачай мне за спазненне.
2. выбача́й(це). Ужыв. пры звароце да каго-н. (часам як пабочнае), калі просяць прабачэння за турботы, непрыемнасць і пад.
Выбачайце, тут я пагарачыўся.
|| зак. вы́бачыць, -чу, -чыш, -чыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зду́мацца, ‑аецца; безас. зак.
Разм. Уздумацца, прыдумацца. Часам здумаецца.. [Сымонку] завыць ваўком. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)