Клыно́чак ’хустка’ (ДАБМ). Хустка, павязаная «клінком». Да клін 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бапіне́нка ’валеная хустка’ (ДАБМ, 946). Дыял. форма, замест *абапіне́нка (да *абапінаць, абапнуць ’нацягваць, абкручваць і г. д.’), што ясна з наступных назваў пераважна вялікай, зімняй, цёплай хусткі, якія прыводзяцца ў ДАБМ: апяна́льнік (945), хустка‑опына, ху́стка‑гопы́нка, ху́стка‑опі́нанка, апіна́ха, апіня́нка, во́пінка, опіна́ка, апі́ненкі (мн.) (946), хустка апіні́стая, напі́нка, апіна́тка, абапіна́ха, ху́стка‑опыно́чка, опіні́нка (947). Параўн. яшчэ апіна́лка ’вялікая хустка’ (Бяльк.). Назвы хусткі, утвораныя ад дзеяслова *pęti, *pьnǫ, вядомыя ў асноўным на поўдні і на паўд. усходзе Беларусі. Параўн. укр. обпина́ти ’надзяваць, нацягваць’, обпи́нка, опи́нка ’род адзення’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пласко́нка ’хустка’, ’цёплая хустка’ (смарг., івян., ДАБМ, камент., 944–945; Сцяшк. Сл.). Да таскані ’каноплі’ (гл.) > ’хустка з канаплянага палатна’. Параўн. канаплянка ’тс’ (ДАБМ, там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Масліноўка ’хустка (з кветкамі) з воўны фабрычнага вырабу’ (Жд. 1), ’сітцавая каляровая хустка’ (Касп.), ’летняя хустка’ (гродз., Сцяшк. Сл.), маслю́новая хустка ’шаўковая хустка’ (Ян.), масьлён ’рэдкая тканіна з тонкіх нітак’ (КЭС, лаг.). Да муслін, якое з рус. муслин < франц. mousselin ці з ням. Musselin < італ. mussolina — ад назвы горада Мосул на р. Тыгр (Фасмер, 3, 16).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
развяза́цца, -вяжу́ся, -вя́жашся, -вя́жацца; -вяжы́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раз’яднацца (пра канцы чаго-н. звязанага).
Развязаўся вузел.
Хустка развязалася.
2. перан., з кім-чым. Вызваліцца ад таго, што (хто) звязвае, не дае свабоды дзеянням (разм.).
Р. з кампаніяй.
|| незак. развя́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
каёмчатый шляка́ты; аблямава́ны;
каёмчатые кры́лья ба́бочки шляка́тыя кры́лы матыля́ (матылька́);
каёмчатый плато́к ху́стка са шля́кам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Плато́к ’хустка’ (Бяльк.), ’хустка свайго вырабу’ (Сцяшк. Сл.). Да плат 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Канапля́нка, нараўл. конопля́нка ’цёплая парцяная хустка фабрычнага вырабу’ (ТСБМ, Сцяц. Нар.; браг., петрык., Шатал.; Мат. Гом.; гродз., З нар. сл.), ’невялікая баваўняная хустка’ (браг., Нар. словатв.), ’цёплая суконная або кашаміравая хустка’ (Сцяшк.; клец., КЭС; маладз., лях., Янк. Мат.), ’льняная хустка хатняга вырабу’ (шальч., Сл. паўн.-зах.), да каноплі (гл.). Утварылася шляхам намінацыі канапляная хустка (якая першапачаткова была канаплянай і больш грубай, таўсцейшай. чым льняная).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фуля́р, ‑у, м.
1. Лёгкая і мяккая шаўковая тканіна.
2. Уст. Хустка або насоўка з гэтай тканіны. Выбіцкі.. палез у кішэнь па чырвоны фуляр, які нагадваў невялічкі абрус. Караткевіч.
[Фр. foulard.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кашнэ́, нескл., н.
Хустка, вузкі шалік, якімі закрываюць шыю пад паліто. На шыі .. белае, новае кашнэ. Бядуля. [Заатэхнік] палапаў пальцамі сваю густую чорную прычоску, паправіў на шыі прыгожае стракатае кашнэ. Ермаловіч.
[Фр. cache-nez.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)