Сі́кась-на́кась ‘зігзагам’ (калінк., З нар. сл.). Рус. арл. си́кось‑ на́кось ‘крыва (надзець што-небудзь, шыць што-небудзь). Другую частку спалучэнняў Фасмер (3, 23) разглядае як на + касой (але, магчыма, тут было на + косъ, дзе кось ‘уласцівасць касога; адхіл’). Першая частка рыфмоўкі, магчыма, ад ско́са ‘скрыва’, параўн. рус. искось ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уніжа́льнасць, ‑і, ж.
1. Спец. Уласцівасць уніжальнага (у 1 знач.).
2. Уласцівасць уніжальнага (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяні́стасць,
Уласцівасць цяністага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скарача́льнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць лікаў скарачацца. Скарачальнасць дробаў.
2. Уласцівасць тканак жывога арганізма скарачацца. Скарачальнасць мышачнай тканкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пячы́ся, пяку́ся, пячэ́шся, пячэ́цца; пячо́мся, печаце́ся, пяку́цца; пёкся, пякла́ся, -ло́ся; пячы́ся; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Гатавацца сухім награваннем, на адкрытым агні, у духу або на патэльні.
Бульба пячэцца ў прыску.
Пячэцца яечня на патэльні.
2. Знаходзіцца на моцным сонцы, у гарачым месцы (разм.).
П. каля печы.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Мець здольнасць, уласцівасць абпальваць, жыгацца.
Крапіва пячэцца.
|| зак. спячы́ся, спяку́ся, спячэ́шся, спячэ́цца; спячо́мся, спечаце́ся, спяку́цца; спёкся, спякла́ся, -ло́ся (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абыхо́длівасць, ж.
Уласцівасць абыходлівага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рухо́мы ’здольны рухацца; які можна перамяшчаць’ (ТСБМ, Нас.), рухо́мый ’тс’ (Бяльк.), рухо́му ’жвавы, дзелавы’ (ТС), сюды ж рухо́масць ’уласцівасць і стан рухомага’, ’рухомая маёмасць’ (ТСБМ). Польск. ruchomy ’які можа рухацца; перамяшчальны’. Прасл. *ruxomъ — дзеепрыметнік залежнага стану цяперашняга часу ад незахаванага прасл. *rusti ’рыць, капаць, пераварочваць (зямлю)’, ’перамяшчаць’ (гл. рушыць), утвораны як вядомы ад ведаць (Борысь, 526; Фурлан, Бязлай, 3, 205).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прамаліне́йнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць прамалінейнага (у 1 знач.); прамізна. Прамалінейнасць вуліц.
2. Уласцівасць прамалінейнага (у 2 знач.). Прамалінейнасць вывадаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
безавары́йнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць безаварыйнага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
безадно́снасць, ‑і, ж.
Уласцівасць безадноснага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)