закла́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. гл. закласці, залажыць.
2. Палоска паперы або стужка, якая ўкладаецца ў кнігу, каб адзначыць патрэбную старонку.
Кніга з закладкай.
|| прым. закла́дачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шле́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, шле́ек, ж.
1. Стужка ці палоска тканіны, перакінутая цераз плячо, якая падтрымлівае спадніцу, ліфчык і пад.
2. мн. Падцяжкі.
Штаны на шлейках.
|| прым. шле́ечны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фі́ніш, -у, м.
1. Заключная частка спартыўнага спаборніцтва на хуткасць.
2. Канечны пункт, канец такога спаборніцтва.
3. У спорце: некаторая адлегласць на дыстанцыі перад канечным пунктам.
Прайсці ф.
|| прым. фі́нішны, -ая, -ае.
Фінішная стужка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ізаліро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. ізаляваць (у 3 знач.).
2. Разм. Ізаляцыйная стужка. Абматаць ізаліроўкай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сцёжка (стёжка) ’стужка, жычка’ (Растарг.), сце́жка ’завязка’ (Мат. Гом.), сцёнжка ’стужка’ (нараўл., Арх. ГУ), сцёнчка ’тс’ (пруж., Сл. ПЗБ). Параўн. укр. стіо́(н)жка ’тс’ (Шымк. Сл.). Ад сцягваць, сцягнуць, адаптаванае да польск. wstęga, wstążka ’тс’ (гл. стужка).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стро́чка ‘стужка’ (Бяльк., Ян., Мат. Гом.). Укр. стрі́чка ‘тс’. Да страка (гл.); як мяркуюць аўтары ЕСУМ (5, 448), “паколатая” стужка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стру́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Тонкая вузкая спіралепадобная стужка дрэва, металу і пад., якая ўтвараецца пры апрацоўцы іх паверхні струганнем.
Драўляная с. (зб.).
◊
Сагнаць стружку з каго-н. — прапясочыць каго-н.
|| прым. стру́жкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перарэ́зацца, ‑рэжацца; зак.
1. Разрэзацца надвае, на часткі. Стужка лёгка перарэзалася.
2. Зарэзаць, параніць адзін другога халоднай зброяй. Бандыты перарэзаліся паміж сабой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ле́ндзіца, лэндыця, лэндыца, лындыця ’кліны пад пахамі ў кашулі’ (Сакал.), лендыцы, лэндвіцы ’тс’ (Тарн.). Відавочна, з лентица, параўн. ст.-рус. лентий, лентие ’шырокая стужка тканіны’, ’ручнік’, а таксама рус. ленда ’стужка’, якія са с.-грэч. λέντιον ’стужка льняной тканіны’ < нар.-лац. *lenteum, лац. linteum ’палатно’ (Фасмер, 2, 482).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уві́цца, уваўецца; пр. увіўся, увілася, ‑лося; зак.
1. Уплесціся, укруціцца пры віцці, звіванні. Добра ўвілася стужка ў косы.
2. Змясціцца (пра тое, што намотваецца).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)