сцізо́рык, ‑а, м.
Невялікі складаны кішэнны нож. Стась прыўзнімаецца, дастае з кішэні сцізорык, пачынае стругаць лазовы прут. Асіпенка. У бацькі ёсць сцізорык са штопарам і шылам. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Касаво́кі ’асоба з косым вокам’. Тыповы складаны прыметнік з другой часткай ‑вокі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арабе́ска, -і, ДМ -бе́сцы, мн. -і, -сак, ж.
1. Складаны арнамент з геаметрычных фігур і стылізаваных кветак, лісця і пад. першапачаткова ў помніках арабскага мастацтва, пазней у арабскім стылі (спец.).
2. мн. Збор невялікіх літаратурных ці музычных твораў (кніжн.).
|| прым. арабе́скавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напру́жаны, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца ў стане напружання.
Напружаныя мускулы.
2. Які патрабуе затраты вялікіх сіл, увагі.
Напружаная праца.
Н. час.
3. перан. Складаны, цяжкі, які патрабуе ўрэгулявання.
Напружаныя міжнародныя адносіны.
4. перан. Які выражае напружанне, ненатуральны.
Н. шэпт.
|| наз. напру́жанасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
афрыка́та, ‑ы, ДМ ‑каце, ж.
Складаны зычны гук, які ўтвараецца цесным злучэннем зычнага выбухнога з зычным фрыкатыўным таго самага месца ўтварэння, напрыклад: беларускае «ц» з «тс», «ч» з «тш».
[Лац. affricata — прыцёртая.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фігу́рысты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Складаны па форме. Вокны ў дамах — з фігурыстымі разнастайнымі ўзорамі. Новікаў.
2. Які мае прыгожую фігуру (у 2 знач.). — Нічога дзяўчына, сакаўная і фігурыстая. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Атаяса́міць ’прызнаць такім жа, аднолькавым’. Складаны дзеяслоў, утвораны са спалучэння той самы пры дапамозе цыркумфікса а‑ — ‑іць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даліка́тны, -ая, -ае.
1. Ветлівы, ласкавы ў абыходжанні з людзьмі.
Гэта спакойны, д. чалавек.
2. Які патрабуе асцярожных, тактоўных адносін (разм.).
Я да вас па далікатным пытанні.
3. Складаны, тонкі, выпеставаны.
Далікатныя рукі.
Чалавек далікатнага складу.
4. Кволы, мяккі, прыемны навобмацак.
Чаравікі з далікатнай скуры.
|| наз. даліка́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
маніпуля́цыя, ‑і, ж.
1. Складаны прыём, складанае дзеянне, якія патрабуюць спрыту, умення. Грузавік кратаўся з месца, і Міхаль Навіцкі ледзь паспяваў сачыць за таямнічымі маніпуляцыямі Васькавых рук і ног. Паслядовіч.
2. перан. Спрытнае махлярства, махінацыя.
[Фр. manipulation.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Карнаву́хі ’з адрэзанымі або абвіслымі вушамі’ (Нас., Шат., Касп., Бяльк., Гарэц., Др.-Падб., Жыв. сл.). Складаны прыметнік. Першая аснова да карна́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)