Прыты́рак ’дурань’, прыты́раны ’дурнаваты’ (шчуч., З нар. сл.; жлоб., Жыв. сл.; бых., Жыв. НС). Утворана ад *прытырыць з суф. ‑ак; параўн. праты́рыць. Параўн. укр. прити́ритися ’недарэчна або не ў час прыйсці, прыехаць’, славен. pritirati ’прыгнаць’ і пад. (< *tirati ’церці’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асмяле́лы, ‑ая, ‑ае.
Які стаў смелым, пасмялеў, набраўся адвагі. Вінцэсь, як у першы раз, сядзеў поруч з Таняй і, асмялелы ад лішніх чарак, абяцаўся к восені зноў прыехаць у Бярэзнікі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прибы́ть сов.
1. прыбы́ць; (приехать) прые́хаць, мног. папрыязджа́ць; (прийти) прыйсці́, мног. папрыхо́дзіць;
2. (увеличиться) прыбы́ць, прыба́віцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
угора́здить сов., разг. со́біць (каму);
и угора́здило же его́ прие́хать безл. і со́біла ж. яму́ прые́хаць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыпы́нішча, ‑а, н.
Разм. Прыпынак, прытулак. Садовіч пісаў, што яго школа стала прыпынішчам настаўнікаў, што з ім жыве Янка Тукала, Алесь Лушкевіч з-пад Шчорсаў і яшчэ збіраецца прыехаць некалькі чалавек. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́цца, ма́юся, ма́ешся, ма́ецца; ма́йся; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Быць у наяўнасці; знаходзіцца, існаваць.
Маецца запас харчоў.
2. Адчуваць сябе.
Як вы маецеся?
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), з інф. Аб тым, што павінна быць.
Меўся ўчора прыехаць.
◊
Маецца на ўвазе — мяркуецца, падразумяваецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыбы́ць, -бу́ду, -бу́дзеш, -бу́дзе; -бы́ў, -была́, -ло́; -бу́дзь; зак.
1. Прыйсці, прыехаць (афіц.).
Цягнік прыбыў своечасова. П. да месца прызначэння.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Павялічыцца, прыбавіцца.
Вада прыбыла.
|| незак. прыбыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прыбыццё, -я́, н. (да 1 знач.) і прыбыва́нне, -я, н.
Расклад прыбыцця цягнікоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыпылі́ць, ‑пылю, ‑пыліш, ‑пыліць; зак.
1. каго-што. Пакрыць тонкім слоем пылу.
2. што. Спец. Прысылаць чым‑н. пылападобным.
3. Разм. Прыехаць, прыбыць куды‑н. — Ого! Таксі ля хаты. Хто ж там прыпыліў? Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́почный ша́пачны;
◊
прийти́ к ша́почному разбо́ру прыйсці́ ў свіны́я галасы́; прые́хаць све́чкі тушы́ць;
ша́почное знако́мство ша́пачнае знаёмства.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прымча́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Прыехаць, прыбегчы, прыбыць куды‑н. вельмі хутка. Уночы з павятовага гарадка прымчаўся ў Караліну коннік і моцна забарабаніў у панскае акно. Пальчэўскі. Алесь прымчаўся да Ганаковых адразу пасля змены. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)