цеплатво́рнасць, ‑і, ж.
Здольнасць утвараць цяпло. // Спец. Колькасць цяпла ў калорыях, якую выдзяляе 1 кг якога‑н. рэчыва пры поўным згаранні. Цеплатвернасць паліва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сталя́рня, ‑і, ж.
Разм. Сталярная майстэрпя. Індустрыяй на сяле .. [Рудакоўскі] на поўным сур’ёзе лічыў кузні, сталярні, рымарні, а тых, хто ў іх працуе, вясковым пралетарыятам. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напо́ўніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак.
1. што кім-чым. Зрабіць поўным, занятым; насыціць, запоўніць чым-н.
Н. мяшок мукой.
Птушыныя галасы напоўнілі лес.
Водар кветак напоўніў пакой.
2. каго-што. перан. Запоўніць, заняць цалкам (пра думкі, пачуцці і пад.).
Н. сэрца жалем.
|| незак. напаўня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. напаўне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ню́ня, ‑і, м. і ж.
Разм. Плакса, ныцік. [Юзік] крыкнуў поўным ротам, смакуючы кожны гук: — Раз-маз-ня! Нюня!! Бядуля. [Пракоп:] — Не варты ён яе.. Ціхі ж вельмі. Нюня. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паблажэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Стаць менш поўным, схуднець. [Зорын] паблажэў, бо ўсе гэтыя дні недасыпаў. Гурскі. [Лабановіч] заўважыў, што маці паблажэла за гэты час: клопату многа і жывецца нялёгка. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недацягну́ць, ‑цягну, ‑цягнеш, ‑цягне; зак., што.
1. Нацягнуць менш, чым патрэбна. Недацягнуць канат.
2. перан. Разм. Не выканаць у поўным аб’ёме чаго‑н. Недацягнуць да нормы. Недацягнуць план паставак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папо́ўніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
Зрабіць больш поўным, дабавіўшы чаго‑н.; павялічыць. Папоўніць роту. □ Багатыя ваенныя трафеі напоўнілі арсенал пераможцаў. Кухараў. Марта паспяшыла папоўніць закуску смятанаю з блінцамі. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мом-мом! — есці з поўным зачыненым ротам (полац., Нар. лекс.). Гукапераймальнае. Сюды ж момніць, момліць ’есці папоўніцы, умінаць’ (Касп., Бяльк.; полац., Нар. лекс.), рус. разан. момнить, момлить ’тс’, смал. момрить ’аб’ядацца’. Не выключана магчымасць уздзеяння лексемы мяць, умінаць (ежу). Гл. таксама му́мліць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распаўне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць поўным, тоўстым. [Некаторыя] могуць апрануцца ў аксаміт, могуць распаўнець, але ўсё роўна будуць выглядаць убогімі, пакрыўджанымі лёсам. Карпаў. — Першага я не ем, каб не распаўнець. Прокша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ку́заў, ‑зава, м.
Частка павозкі, экіпажа, аўтамашыны і пад., якая служыць для размяшчэння людзей або грузаў. У кузаве на бакавых лаўках сядзела поўна лётчыкаў. Грамовіч. Падыходзіць самазвал з поўным кузавам зеляніны. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)