адрэ́зак, -зка, мн. -зкі, -зкаў, м.
1. Невялікі адрэзаны кавалак чаго-н., адцінак.
А. дошкі.
2. Частка чаго-н., што вымяраецца ў прасторы або часе.
А. шляху.
○
Адрэзак прамой — мноства (частка прамой), якое складаецца з двух розных пунктаў і ўсіх пунктаў, якія ляжаць паміж імі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
полк, палка́, мн. палкі́, палко́ў, м.
1. Вайсковая адзінка, якая звычайна ўваходзіць у склад дывізіі або брыгады.
Гвардзейскі п.
Авіяцыйны п.
2. перан., каго (чаго). Мноства, натоўп (разм.).
П. памочнікаў.
◊
У нашым палку прыбыло (разм.) — нас стала больш.
|| прым. палкавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мнагалю́дна, безас. у знач. вык.
Аб наяўнасці мноства людзей. На Крашчаціку шырокім Мнагалюдна кожны дзень: Ўсцяж плывуць машын патокі Між патокамі людзей. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тысяча...
Першая састаўная частка складаных слоў, што абазначае: які ўтрымлівае, мае тысячу, мноства чаго‑н., названага другой часткай слова, напрыклад: тысячагадовы, тысячагаловы, тысячатонны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
легіён, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Буйное вайсковае злучэнне ў Старажытным Рыме (гіст.).
2. Назва асобных вайсковых часцей у некаторых краінах.
3. перан. Вялікая колькасць, мноства каго-, чаго-н.
○
Ордэн ганаровага легіёна — французскі ордэн часоў Напалеона.
|| прым. легіённы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ту́быль ‘мноства, грамада’: вы́дзьвінулі ту́быльлю на луг — зу пуўдня сена схвацілі (Юрч.). Няясна. Магчыма, балтызм, параўн. літ. tūlýbė ‘мноства’ з перастаноўкай зычных. Параўн., аднак, фармальна і тэрытарыяльна блізкія, але адрозныя па семантыцы рус. дыял. ту́боль ‘смецце, адходы’, ‘лухта’, ту́баль ‘глупства’, ту́больный ‘бесталковы, дурны’ (СРНГ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плаймо́та ’мноства’ (ветк., Мат. Гом.). Да плойма (гл.). Суф. ‑ота надае адцягненае значэнне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рабо́ ’многа, густа’ (Сцяшк.). Утворана ад рабы́ (гл.) з семантычным пераходам ’стракатасць’ → ’мноства’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ара́ва, ‑ы, ж.
Разм. Бязладнае, шумнае зборышча, натоўп. Арава хлопцаў вярнулася ў хату. // Вялікая колькасць каго‑н.; мноства. Пабачыўшы Валю, уся арава кінулася наўцёкі. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
многагало́ссе, ‑я, н.
1. Адначасовае гучанне многіх галасоў; шум ад мноства галасоў, гукаў.
2. Спец. Адначасовае гучанне ў вакальным або інструментальным творы некалькіх галасоў; поліфанія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)