зако́нчаны¹, -ая, -ае.
1. Які мае неабходную паўнату, цэласнасць.
Закончаная думка.
З. сказ.
2. Які дасягнуў дасканаласці ў якой-н. справе, мастацтве, цалкам сфарміраваны (кніжн.).
З. майстар.
З. мастак.
3. Пра чалавека як носьбіта адмоўных якасцей.
З. нягоднік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канструктыві́зм, ‑у, м.
Фармалістычны напрамак у мастацтве і архітэктуры 20 ст., які адмаўляе ідэйны змест і падмяняе мастацкі вобраз абстракцыяй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кубі́зм, ‑у, м.
Фармалістычны напрамак у буржуазным выяўленчым мастацтве пачатку 20 ст., які падмяняў прадметы рэальнага свету камбінацыямі геаметрычных фігур.
[Фр. cubisme.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
антымаста́цтва, ‑а, н.
Тэндэнцыі ў сучасным заходнім мастацтве, што выражаюцца ў імкненні ствараць творы, якія супярэчаць законам віду або жанру мастацтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастара́ль, ‑і, ж.
Жанр у літаратуры і мастацтве, у якім ідылічна паказваецца жыццё пастухоў і пастушак на лоне прыроды; твор гэтага жанру.
[Фр. pastorle.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экспрэсіяні́зм, ‑у, м.
Плынь у буржуазным мастацтве і літаратуры першай чвэрці 20 ст., прадстаўнікі якой лічылі сваёй асноўнай задачай выражэнне ўнутранага свету мастака, яго суб’ектыўных творчых перажыванняў. Гісторыя такіх буржуазных плыняў у літаратуры і мастацтве, як натуралізм, сімвалізм, экспрэсіянізм.. і іншыя «ізмы», гісторыя вузкакаставых дзівацтваў, мод, захапленняў фокусамі і г. д. маюць сваёй асновай — усведамленне бяссілля. «Беларусь».
[Фр. expressionisme.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сентыменталі́зм, -у, м.
1. Кірунак у літаратуры і мастацтве 18 — пачатку 19 ст., які характарызуецца асаблівай увагай да духоўнага жыцця чалавека, пачуццёвасцю і ідэалізаваным паказам людзей, жыццёвых сітуацый, прыроды.
2. Сентыментальныя (у 2 знач.) адносіны да чаго-н. (кніжн.).
|| прым. сентыменталі́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фармалі́зм, -у, м.
1. Прытрымліванне якіх-н. знешніх форм на шкоду сутнасці справы.
Бюракратычны ф.
2. У мастацтве, эстэтыцы і іншых гуманітарных навуках: агульная назва кірункаў, якія абсалютызуюць ролю формы, знешняга выражэння.
Ф. у літаратуразнаўстве.
|| прым. фармалісты́чны, -ая, -ае і фармалі́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пе́ршаснасць, ‑і, ж.
Кніжн. Уласцівасць першаснага (у 1 знач.). У духу Чарнышэўскага .. [Максім Багдановіч] гаварыў і аб першаснасці прыгожага ў натуры, а не ў мастацтве. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэкадэ́нцтва, ‑а, н.
Упадніцкі кірунак у буржуазным мастацтве і літаратуры канца 19 і пачатку 20 стст., які характарызуецца крайнім індывідуалізмам, фармалізмам, пропаведдзю «чыстага мастацтва».
[Ад фр. décadence — заняпад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)