согла́сныйII лингв.;
1. прил. зы́чны;
согла́сные зву́ки зы́чныя гу́кі;
2. в знач. сущ. зы́чны, -нага м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
змя́кчаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад змякчыць.
2. у знач. прым. Які страціў суровасць, строгасць, стаў мяккім, лагодным, падатлівым. Змякчаны погляд.
3. у знач. прым. Які вымаўляецца з дадатковым пад’ёмам спінкі языка; палатальны (пра гукі мовы). Змякчаныя зычныя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нёбный
1. анат. паднябе́нны;
нёбная по́лость паднябе́нная по́ласць;
нёбная занаве́ска мя́ккае паднябе́нне;
2. лингв. паднябе́нны;
нёбные согла́сные паднябе́нныя зы́чныя.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гарта́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да гартані. Гартанныя мышцы. Гартанны нерв.
2. Які ўтвараецца ў гартані (пра гукі мовы). Гартанны гук. Гартанныя зычныя.
3. Багаты гартаннымі гукамі. Вецер даносіў да мяне ўрыўкі гартаннай размовы, нібы там некалькі чалавек адразу паласкалі горлы. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
губны́ 1, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да губы 1. Губныя мышцы. // Прызначаны для губ. Губная памада.
2. Які вымаўляецца пры ўдзеле губ; лабіяльны (пра гукі). Губныя зычныя.
•••
Губны гармонік гл. гармонік.
губны́ 2, ‑ая, ‑ое.
Гіст. Які мае адносіны да губы 3. Губны стараста.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Заске́міцца ’зажмурыцца’ (Сл. паўн.-зах.). Зваротны да *заскеміць варыянт да зашчаміць (гл. шчаміць). Семантычна сувязь празрыстая: ’заціснуць’. Захаванне е пад націскам можа тлумачыцца тым, што е < *ě, тады ск захавалася, паводле гіпотэзы Якабсона (IJSLP, 1/2, 270), перад *oi > *ě. З тым жа коранем, відаць, аскома (гл.). Фасмер, 4, 502; Праабражэнскі, 1, 662–663. У і.-е прадстаўлены розныя ступені чаргавання галоснага і розныя зычныя падаўжэнні кораня *skē̆i‑ ’рэзаць, дзяліць’. Покарны, 1, 919–922. Параўн. аскепак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
язычко́вы
1. язычко́вый;
~выя музы́чныя інструме́нты — язычко́вые музыка́льные инструме́нты;
2. анат. язычко́вый, надгорта́нный;
3. лингв. (о звуках) язычко́ый;
~выя зы́чныя гу́кі — язычко́вые согла́сные зву́ки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шипя́щий
1. прич. які́ (што) шыпі́ць; які́ (што) сы́кае; см. шипе́ть;
2. прил., лингв. шыпя́чы;
шипя́щие согла́сные шыпя́чыя зы́чныя;
3. сущ., лингв. шыпя́чы, -чага м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
язычко́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да язычка, мае форму язычка (у 1 знач.). Язычковыя кветкі.
2. Які мае адносіны да язычка, з язычкамі (у 5 знач.). Усе віды гармонікаў адносяцца да язычковых інструментаў.
3. У лінгвістыцы — які вымаўляецца з удзелам мяккага паднябення і язычка (у 3 знач.); увулярны. Язычковыя зычныя гукі.
4. у знач. наз. язычко́выя, ‑ых. Клас паразітычных беспазваночных жывёл тыпу членістаногіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шу́мны I в разн. знач. шу́мный;
~ная размо́ва — шу́мный разгово́р;
~ная ву́ліца — шу́мная у́лица;
~нае жыццё — шу́мная жизнь;
ш. по́спех — шу́мный успе́х;
~ныя зы́чныя — лингв. шу́мные согла́сные
шу́мны II вспе́ненный, пе́нистый, пе́нный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)