запру́дзіць, ‑пруджу, ‑прудзіш, ‑прудзіць; зак., што.
1. Перагарадзіць запрудай, плацінай; загаціць. Запрудзіць раку.
2. перан. Разм. Запоўніць, перапоўніць сабой якую‑н. прастору. Пазбіраліся каля натоўпу і жанчыны з дзецьмі, запрудзілі ўвесь двор. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запылі́ць 1, ‑пылю, ‑пыліш, ‑пыліць; зак., каго-што.
Пакрыць або запоўніць пылам. Запыліць боты. Запыліць паветра. □ І мільёны парэпаных ног Крочаць: пыл запыліў небасхіл. Бялевіч.
запылі́ць 2, ‑пылю, ‑пыліш, ‑пыліць; зак.
Пачаць пыліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напо́ўніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
1. Зрабіць поўным, запоўніць да верху. Сейбіты спрытна напоўнілі сеялку насеннем, і вось ужо агрэгат рушыў наперад. «Звязда». Бурмакоў сабраў узоры пяску, у некалькіх месцах адбіў кавалкі камяністых парод, напоўніў колбы паветрам і пайшоў да ракеты. Шыцік. // Заняць сабой поўнасцю. Ужо немцы напоўнілі .. сенцы, ужо білі ў дзверы другога паверха. Чорны. // Насыціць, запоўніць (пахамі, водарам, гукамі і пад.). Прынясе бацька з сенцаў загадзя падрыхтаванае бярэмя духмянага сена, і адразу ўсю хату напоўніць водар скошаных траў і красак. Машара. Вясёлы, дружны шум уварваўся ў школу, звонкія, шчаслівыя дзяціныя галасы напоўнілі ўвесь дом. Колас.
2. перан. Запоўніць, заняць цалкам (пра думкі, пачуцці і пад.). Прырода, вясна і маладосць напоўнілі .. [хлопцаў] жыццярадаснасць. Маўр. Тое, што .. [Булгак] тут убачыў, напоўніла яго сэрца радасцю з гордасцю. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замалява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., каго-што.
1. Зрабіць малюнак каго‑, чаго‑н. Чалавек замаляваў .. [Крысціну] такой, якой застаў на гэтай лаўцы некалькі хвілін назад. Васілевіч.
2. Разм. Пакрыць, запоўніць што‑н. малюнкамі. Замаляваць усю старонку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
набі́цца, -б’ю́ся, -б’е́шся, -б’е́цца; -б’ёмся, -б’яце́ся, -б’ю́цца; -біся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пранікнуць куды-н., запоўніць што-н. (пра пясок, пыл і пад.).
Снег набіўся за каўнер.
2. Сабрацца ў вялікай колькасці дзе-н. (разм.).
Многа народу набілася ў клуб.
3. Напрасіцца, навязацца (разм.).
Н. ў сябры.
|| незак. набіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засялі́ць, ‑сялю, ‑селіш, ‑селіць; зак., што.
1. Запоўніць, заняць жыхарамі, насельнікамі. Засяліць дом. Засяліць інтэрнаты студэнтамі.
2. Пасяліўшыся, заняць. Як ніколі, мы сілай багаты цяпер, — Неўзабаве планеты Навокал заселім. Дзеружынскі. У адну сонечную, ціхую раніцу дрэвы паркаў засялілі крыклівыя гракі. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазайма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. што. Запоўніць сабою ўсё, многае або ўзяць у сваё карыстанне ўсё, многае.
Кнігі пазаймалі ўсе паліцы.
2. што. Захапіць якую-н. прастору, нейкую колькасць чаго-н.
Турысты пазаймалі ўсе летнія домікі.
3. каго. Ахапіўшы, пагнаць куды-н. усіх, многіх.
П. кароў у статак.
4. каго (што). Заняць каго-н. чым-н. некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засы́паць, -плю, -плеш, -пле; -сы́п; -паны; зак.
1. што. Запоўніць даверху чым-н. сыпкім.
З. роў.
2. каго-што. Пакрыць слоем чаго-н. сыпкага.
З. стол мукой.
З. пытаннямі (перан.).
3. што і чаго. Насыпаць, усыпаць куды-н. у якой-н. колькасці.
|| незак. засыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. засыпа́нне, -я, н. і засы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (у 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
запаўня́ць несов.
1. (до предела) заполня́ть, наполня́ть;
2. заполня́ть;
з. анке́ту — заполня́ть анке́ту;
3. (занимать полностью) запру́живать;
4. (пополнять) восполня́ть;
1-4 см. запо́ўніць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ушчыльні́ць, -ыльню́, -ы́льніш, -ы́льніць; -ы́льнены; зак.
1. што. Зрабіць больш шчыльным (у 1 знач.), сціскаючы.
У. глебу.
У. сіласную масу.
2. каго-што. Засяліць больш, шчыльней ці ўсяліць каго-н. да каго-н. дадаткова.
У. кватэру.
У. жыльцоў.
3. перан., што. Запоўніць цалкам, зрабіць больш насычаным.
У. рабочы дзень.
Ушчыльнены графік работ.
У. тэрміны жніва (скараціць, сціснуць).
|| незак. ушчыльня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. ушчыльне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)