зая́дласць, ‑і, ж.
Уласцівасць заядлага; заўзятасць, упартасць. [Віктар і Валынец] з заядласцю пачалі пілаваць, аж за пілку горача было трымацца. Лобан. Чалавек хапц з-пад ног ламачыну, махануў навокал сябе, сабакі адскочылі і з большай яшчэ заядласцю кінуліся зноў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паадкрыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Адкрыць усё, многае; адкрыць што‑н. у многіх месцах. Паадкрываць дамы культуры ў вёсках. □ Кастусь дапамог Івану.. паставіць лавы, зачыніць вокны, якія паадкрывалі, каб не было так горача ў клубе. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даціна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Абл. Даймаць. [Дармідон] часта дацінаў жонку за тое, што яму амаль заўсёды даводзіцца есці халоднае снеданне. Сабаленка. У паветры ўжо адчуваўся подых блізкай восені. Днём усё яшчэ было горача. Затое ноччу дацінаў холад. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зако́ннік, ‑а, м.
Разм.
1. Знаўца законаў (у 1 знач.); заканазнавец. Усе цельшынскія законнікі і законніцы сышліся тут і горача судзілі погляды супраціўнага стану. Колас.
2. Той, хто строга прытрымліваецца закона. — Па закону ноччу не прыходзяць. — Законнік, — прамовіў раздражнёна Віктар. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́рыва, ‑а, н.
Трымцячы слой цёплага паветра каля паверхні зямлі ў гарачае надвор’е; смуга. Сонца падымалася ўсё вышэй і вышэй, і цяпер далёка на даляглядзе трымцела-пералівалася ледзь прыкметнае марыва. Даніленка. Сонца горача прыпякала. Зняможаная зямля трапятала ў блакітным марыве. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
унараві́ць, ‑раўлю, ‑ровіш, ‑ровіць; зак.
Дагадзіць, зрабіўшы што‑н. так, як хочацца каму‑н. — Каму там горача стала? — пачуўся дрыготкі голас хворага. — Усім не ўнаравіць, — зачыніў вокны юнак. Гурскі. — Сынку, забралі крывапіўцы нашага бацьку! — крыкнула [маці]. — Не ўнаравіў нешта пану. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жа́рнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм. Аднакр. да жарыць (у 2 знач.); ударыць вялікай сілай. Сержант пасля некаторай размовы жарнуў вартаўніку прыкладам карабінкі па галаве. Нікановіч. // Пачацца знянацку, з вялікай сілай. [Дождж] так горача жарнуў — Здалося, ссыпаюць пшаніцу ў ток з мяхоў велізарных. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мярцве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. Страчваць прыкметы жывога, станавіцца мёртвым. Мярцвее твар хворага. // Траціць рухомасць, адчувальнасць; нямець. Мярцвець ад холаду. Мярцвець ад жаху. □ Падкошваліся ногі,.. было горача, як ля агню, і мярцвелі рукі. Пташнікаў.
2. перан. Рабіцца пустынным, змярцвелым. Мярцвее наваколле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уздзе́янне, ‑я, н.
Дзеянне, накіраванае на каго‑, што‑н.; уплыў. Пад уздзеяннем адпаведнай тэмпературы і іншых штучна створаных умоў з «чорнага золата» выдзяляюцца светлыя прадукты — бензін і іншыя. Хадкевіч. Гаварыў .. [інструктар райкома] горача, быццам баяўся, што спакойна сказаныя словы не будуць мець уздзеяння. Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бутэ́лечка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Памянш. да бутэлька; маленькая бутэлька; пляшачка. — Вось вы, таварыш начальнік, — сказаў.. [Мякіш], — гаворыце: горача. А каб яно, пане браце, у цяньку, ды з вудачкай, ды ўзяць бутэлечку з сабой... Брыль. [Віктар:] — Трэба ж было не здагадацца купіць бутэлечку чарніла. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)