каске́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Лёгкі мужчынскі галаўны ўбор з казырком і аколышкам.
[Фр. casquette.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капту́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Дзіцячы або жаночы вязаны галаўны ўбор, які завязваецца пад падбародкам; капар.
2. Невялікі дах, заслона, навес над чым-н.
|| прым. капту́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кі́вер, -а, мн. -ы, -аў, м.
У некаторых еўрапейскіх арміях у 18—19 стст.: цвёрды высокі галаўны ўбор з брылём (у 1 знач.) цыліндрычнай або конусападобнай формы.
|| прым. кі́верны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
на́мітка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Доўгі вузкі кусок кужэльнага палатна, звычайна з каймой або вышыўкай.
Льняная н.
2. Даўні галаўны ўбор замужніх жанчын.
Ішлі жанчыны ў беласнежных намітках.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чэ́пчык, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да чапец (у 1 знач.). // Лёгкі дзіцячы або жаночы галаўны ўбор у выглядзе каптура. // Пра лёгкі жаночы галаўны ўбор без палёў. [Маша] падняла свае тонкія рукі, каб паправіць бялюткі чэпчык на высокай дзівосна залатой кукле валасоў. Шамякін. — Дзяўчынка, мне «асобай», — падаў грошы [Ягор Лявонавіч] маладзенькай прадаўшчыцы з залатымі кудзеркамі, што выбіліся з-пад беленькага чэпчыка. Аношкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мі́тра, ‑ы, ж.
Пазалочаны і аздоблены рэлігійнымі эмблемамі галаўны ўбор прадстаўнікоў вышэйшага духавенства ў праваслаўнай і каталіцкай царкве, які надзяваецца ў часе набажэнства.
[Ад грэч. mitra — галаўная павязка, дыядэма.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мі́тра ’галаўны ўбор вышэйшага духавенства’ (ТСБМ), ст.-бел. митра ’тс’ (пач. XVI ст.), ст.-рус. митра ’тс’, ’павязка’, ’галаўны ўбор’, ’карона’ — з с.-грэч. μίτρα ’павязка’, ’пояс’, ’чалма’ (Фасмер, Этюды, 126).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стро́ік ‘галаўны ўбор, які даўней пажылыя кабеты насілі пад хусткай’ (навагр., З нар. сл.), ‘галаўны ўбор удавы, якая другі раз ідзе замуж’, ‘бант з кветкамі на касцюме маладога’ (Сл. ПЗБ). Гл. строй 3.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
капюшо́н, ‑а, м.
Адкідны галаўны ўбор, прымацаваны ззаду да каўняра верхняй адзежыны. Плашч з капюшонам. □ Іван Васільевіч адкінуў капюшон, зняў шапку, каб выцерці пот. Шамякін.
[Фр. capuchon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ґерля́нт ’жаночы галаўны ўбор’ (Сл. паўн.-зах.). Гл. гірля́нда.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)