це́мя, це́мя і це́мені, н.

Верхняя частка галавы, а таксама верх чэрапа паміж лобнымі, патылічнымі і скроневымі касцямі.

|| памянш.-ласк. це́мечка, -а, н.

|| прым. цемянны́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паты́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц, ж.

Задняя частка чэрапа, галавы.

Ссунуць шапку на патыліцу.

Чухаць патыліцу (таксама перан.: быць заклапочаным чым-н.; разм.).

|| прым. паты́лічны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пы́са, -ы, мн. -ы, пыс, ж.

1. Пярэдняя частка галавы (з губамі і ноздрамі) жывёліны.

2. Тое, што і твар (у 1 знач.; разм., груб.).

Выставіў пысу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

затлумі́цца, -умлю́ся, -у́мішся, -у́міцца; зак. (разм.).

Страціць здольнасць ясна мысліць, разважаць.

Галава затлумілася.

|| незак. затлу́млівацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. затлумле́нне, -я, н. і затлу́м, -у, м. З. галавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маку́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Вяршыня чаго-н.; верхавіна.

2. Верхняя частка галавы, макаўка.

Шапка сядзела на самай макушцы.

|| прым. маку́шачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пакая́нны, -ая, -ае (кніжн.).

Які ўтрымлівае ў сабе пакаянне; вінаваты.

П. выгляд.

Пакаяннае пісьмо.

Напісаць пакаянную (наз.).

Пакаяннай галавы меч не сячэ (прыказка) — таму, хто прызнаў сваю віну, трэба дараваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чмуры́ць, чмуру́, чму́рыш, чму́рыць; незак. (разм.).

1. каго-што. Адурманьваць, тлуміць.

Не чмуры мне галавы.

2. каго. Ашукваць, абдурваць, збіваць з толку каго-н.

|| зак. ачмуры́ць, -уру́, -у́рыш, -у́рыць; -у́раны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лыч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Выцягнутая пярэдняя частка галавы ў некаторых жывёл.

Свіны л.

2. перан. Твар (у 1 знач.; груб.).

|| памянш. лы́чык, -а, мн. -і, -аў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

затлу́м, ‑у, м.

Тое, што і затлумленне. Затлум галавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зацьме́нне, -я, н.

1. Астранамічная з’ява, калі адно нябеснае цела або яго цень закрывае другое нябеснае цела.

З.

Месяца.

Сонечнае з.

2. перан. Часовае замарачэнне галавы.

На яго найшло нейкае з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)