страсць, -і, мн. -і, -е́й, ж.
1. Нястрымнае каханне, моцнае пачуццёвая цяга, захапленне.
Загарэцца страсцю да каго-н.
2. Моцнае захапленне чым-н., аддача ўсіх сваіх душэўных сіл якой-н. справе; натхненне, уздым, запал.
Са страсцю гаварыць, выступаць.
3. Пастаянная прыхільнасць да чаго-н., моцная цяга да чаго-н.
С. да кніг.
Тэатр — мая с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спрача́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. Весці спрэчкі (у 1 знач.); сварыцца.
Дзядзькі спрачаліся не на жарт.
2. Аспрэчваць права на валоданне чым-н.
С. за кватэру.
3. перан. Супраціўляцца чаму-н., змагацца з кім-н.
С. з нягодамі і нястачамі.
4. Выступаць у спрэчках (у 4 знач.).
|| зак. паспрача́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1, 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дэкларава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
1. Выступіць (выступаць) з дэкларацыяй (у 1 знач.); урачыста абвясціць (абвяшчаць). Дэклараваць права нацый на самавызначэнне.
2. Паказваць абстрактна, не па-мастацку.
[Ад лац. declarare — заяўляць, аб’яўляць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́голь зоол. го́галь, -ля м.;
◊
ходи́ть (выступа́ть и т. п.) го́голем хадзі́ць (выступа́ць і да т.п.) го́галем.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гастралі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
1. Прыязджаць на гастролі, выступаць у якасці гастралёра (у 1 знач.). У горадзе гастраліравала оперная труна.
2. перан. Разм. Раз’язджаць, часта мяняць месца работы, занятку. Гастраліраваць па раёне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
працэ́с, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Паслядоўная змена стану ў развіцці чаго-н., ход, развіццё якой-н. з’явы.
Усё высветлілася ў працэсе працы.
П. развіцця.
Вытворчы п.
2. Актыўнае развіццё хваробы.
Запаленчы п.
П. у лёгкіх.
3. Парадак разбору судовых і адміністрацыйных спраў, а таксама судовая справа.
Грамадзянскі п.
Выступаць на працэсе.
|| прым. працэсуа́льны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).
П. кодэкс.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ка́нуць ’знікнуць бясследна’ (ТСБМ, Сержп. Прымхі), ’працячы, выступіць’ (ТС). Прасл. kapnǫti ’сачыцца, выступаць’, ’капнуць, упасці’ (гл. Трубачоў, Эт. сл., 9, 147–148; Фасмер, 2, 182).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ама́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. чаго і з інф. Ахвотнік да чаго-н., чалавек, які мае схільнасць да чаго-н., захапляецца чым-н.
А. музыкі.
А. выступаць.
2. Той, хто займаецца чым-н. не як прафесіянал; любіцель.
Садавод-а.
Рыбалоў-а.
|| ж. ама́тарка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (да 1 знач.).
|| прым. ама́тарскі, -ая, -ае (да 2 знач.).
А. спектакль.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выступле́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. выступаць — выступіць (у 2, 3 і 4 знач.).
2. Даклад, паведамленне, заява, слова ў спрэчках. Справаздачнае выступленне. □ Пасля даклада сакратара ЦК пачаліся выступленні. Шамякін.
3. Праяўленне пратэсту, незадавальнення. Узброенае выступленне супраць царызму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адухо́ўлены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад адухавіць.
2. у знач. прым. Які выяўляе актыўную работу думкі, хараство, высакароднасць душы. Адухоўлены твар. □ [Паўлюк] любіў выступаць перад людзьмі, асабліва перад моладдзю. Калі выходзіў на сцэну, увесь быў адухоўлены, узрушаны. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)