падгадава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.
Разм. Падрасці, вырасці нямнога. Міне вясенька і другая, І падгадуецца сынок. Колас. Дзеці недзе пабеглі, яны падлеткі ўжо, падгадаваліся, бавяцца самі сабе. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́дыбаць ’вылезці, выбрацца адкуль-небудзь’ (КТС), вы́дзыбаць ’выцягнуць з цяжкасцю з непрыемнага становішча’ (Нас.), вы́дзыбацца ’выцягнуцца, вырасці вялікім’ (Янк. II). Рус. выдыба́ць ’вылязаць, выкарасквацца аднекуль’. Ад дыбаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дарасці́, -сту́, -сце́ш, -сце́; -сцём, -сцяце́, -сту́ць; -ро́с, -расла́, -сло́; зак.
1. Вырасці да якой-н. мяжы, дасягнуць якой-н. вышыні.
Дрэва дарасло да страхі.
2. перан. (звычайна з адмоўем). Развіцца ў дастатковай ступені, дасягнуць якога-н. узроўню развіцця.
Да сапраўднага вучонага ён не дарос.
|| незак. дараста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскусці́цца, ‑ціцца; зак.
Вырасці кустом, кустамі. Тут жа раскусціліся росныя лісты трыпутніку, а каля паркана выбілася і крапіва. Даніленка. Раскусціўся пры дарозе ракітнік, падраслі хвойкі на пясчаным узгорку. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́махнуть сов., прост.
1. вы́гнаць;
2. вы́хапіць;
3. вы́бегчы, вы́скачыць;
4. вы́махаць, вы́махнуць, вы́гнаць, вы́расці; см. выма́хивать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вызыба́ць ’расхістаўшы, выцягваць’; ’вызваляць з бяды’ (Нас.); ’выганяць’ (Хрэст. дыял., 33, віц.), вызыбацца ’вырасці’ (КТС). Рус. дыял. калуж. вызыба́ть ’падымаць, выцягваць’, валаг. ’выкідваць’, смал., пск. ’атрымліваць (доўг)’. Да зыбаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́махаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Вырасці, стаць высокім. На балоце трава вымахала ў пояс. Сабаленка. [Кандратовіч:] — Здаецца, яшчэ нядаўна пяшком пад стол хадзіў, а цяпер на цэлую галаву вымахаў вышэй за мяне! Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́бухаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм.
1. што. Выліць, высылаць усё адразу. Выбухаць усю ваду.
2. Вырасці, стаць вялікім. [Светлік:] — У два чалавечыя росты выбухалі канапелькі, як лес гулі. Лынькоў.
выбуха́ць, ‑ае.
Незак. да выбухнуць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узду́жаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Вырасці, стаць дужым. Уздужалі птушаняты і вылецелі з гнязда. // Паправіцца, паздаравець. Антосіха, як уздужала, таксама хадзіла да Агаты — пасядзець з людзьмі, пагаманіць. Жук.
уздужа́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да узду́жаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарасці́, ‑расце; пр. нарос, ‑расла, ‑расло; зак.
1. Вырасці ў нейкай колькасці. [Аляксей Цімафеевіч:] — Шмат будзе снегу — шмат улетку нарасце збожжа і фруктаў. Паслядовіч. У апошнюю вайну не толькі лес, але і хмызняк загінуў. І зноў нарос — маладыя хвойкі, бярозкі, на палянах куп’ё зацвіло чаборам, суніцы, грыбы з’явіліся. Лупсякоў.
2. Вырасці на паверхні чаго‑н. Нарасло сала. // Паступова прыстаючы, прымярзаючы да чаго‑н., утварыць нараст. За прымаразкі на размоклых дарогах нарасла тоўстая кара голага лёду. Навуменка.
3. Сабрацца, павялічыцца (аб працэнтах, грошах і пад.). Нараслі працэнты за год.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)