галасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак.

1. Удзельнічаць у галасаванні; падаваць голас за каго‑, што‑н. (у час выбараў, пры вырашэнні якога‑н. пытання). Галасаваць за праект пастановы.

2. каго-што. Ставіць на галасаванне; выбіраць, рашаць шляхам галасавання. Галасаваць рэзалюцыю. Галасаваць кожнага кандыдата асобна.

3. Разм. Спыняць машыну ўзняццем рукі. Галасаваць на дарозе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выбіра́цца несов.

1. в разн. знач. выбира́ться;

2. (уходить) убира́ться;

1, 2 см. вы́брацца;

3. страд. выбира́ться; извлека́ться; избира́ться; улуча́ться; копа́ться; убира́ться; собира́ться; см. выбіра́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выделя́ть несов.

1. (обособлять, отбирать) вылуча́ць; выбіра́ць;

2. (имущество и т. п.) выдзяля́ць;

3. перен. (выдвигать) вылуча́ць;

4. физиол. выдзяля́ць;

5. хим., физ. вылуча́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́бар, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. выбіраць — выбраць.

2. Аб тым, хто выбраны, што выбрана. Адобрыць чый-небудзь выбар.

3. Магчымасць выбраць. Багаты выбар тканін. □ Выбар ёлак быў багаты. Вочы дзяцей разбягаліся ва ўсе бакі. Бядуля.

•••

Без выбару — без разбору, не выціраючы. [Бядуля] чытаў усё цікавае, без выбару і плана. Каваленка.

(Прадаваць, аддаваць) на выбар — прадаваць, аддаваць з правам выбару.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

извлека́ть несов.

1. (доставать из чего-л.) дастава́ць; выця́гваць; выма́ць;

2. (выбирать материалы, цитаты) выбіра́ць;

извлека́ть ну́жные цита́ты из кла́ссиков выбіра́ць патрэ́бныя цыта́ты з кла́сікаў;

3. (добывать) здабыва́ць;

извлека́ть сок из расте́ний здабыва́ць сок з раслі́н;

4. (получать, приобретать) атры́мліваць;

извлека́ть по́льзу атры́мліваць кары́сць;

извлека́ть уро́ки атры́мліваць уро́кі;

5. мат. здабыва́ць; см. извле́чь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Скаль ж. р. ‘перадавы атрад пчол, які перад раеннем вылятае шукаць, выбіраць новае месца для новага роя’ (гродз., дзятл., баран., свісл., Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл., Сл. Брэс., Анох., Янк. 2, Байк. і Некр., Нар. сл.), скала́ (Анох., Сцяшк., Сцяц.), ска́льлі (Нар. сл.), ска́лля (Анох.), скалля́, ска́ля (З нар. сл.), скалі (Інстр. 1; мазыр., Архіў БЭЛА), ска́ло н. р. (Сл. Брэс.) ‘тс’, скалява́ць ‘шукаць, выбіраць (пра пчол — новае месца перад раеннем)’ (Байк. і Некр., Янк. 2, Анох., Маш., Нар. сл.), скалі́ць (Некр., З нар. сл.), ско́ліваць (Нар. сл.) ‘тс’. Укр. скаль м. р., ска́ла ‘тс’, дыял. палес. скаль ‘пчала-разведчык’, рус. скалья́ зборн. ‘перадавы атрад пчол; пчолы-разведчыкі’, польск. skal м. р. ‘скаль’, skała, skarły ‘скаль’, н.-луж. дыял. skal ‘пчаліная матка’. Прасл. *jьskalь, дэрывата суф. ‑(a)lь ад дзеясл. *jьskati, гл. іскаць, параўн. іншыя назвы: іск, іска́, по́іск, по́іска (ЛА, 1). Гл. Ніканчук, БЛ, 6, 68 і наст.; Борысь, Etymologie, 225–227; ЭССЯ, 8, 237–238.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

папрака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго, чым і без дап.

Выказваць дакор, нездавальненне чым‑н., дакараць каго‑н. — Ты б, Макар, хоць бы ў святы дзень крыху ласкавейшым быў, — папракае яго цётка. Жычка. — Я паступаю на работу, — Міця стараецца гаварыць спакойна. — Хопіць папракаць мяне хлебам. Навуменка. // Абвінавачваць у чым‑н., асуджаць за што‑н. [Калатухін:] Я прашу, капітан, абдумана выбіраць словы! Хто дрыжыць, каго вы папракаеце ў трусасці?!.. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выбіра́нне ср.

1. в разн. знач. выбира́ние; (материалов, цитат — ещё) извлече́ние; (путём голосования — ещё) избира́ние;

2. отбо́р м.;

3. копа́ние;

4. убира́ние, убо́рка ж., собира́ние, сбор м.;

1-4 см. выбіра́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наня́ць, найму, ноймеш, нойме; заг. наймі; зак., каго-што.

1. Прыняць на работу, узяць для выканання якіх‑н. паслуг на пэўных умовах. Наняць рабочых. Наняць адваката. □ Наняў.. [гаспадар] старога цесляра і пачаў выбіраць месца для дома. Якімовіч. Вяселле Янушак спраўляў багатае... Наняў славутую на ўсю акругу .. духавую музыку. Дайліда.

2. Зняць за плату для часовага карыстання. Наняць кватэру. Наняць залу. □ Кінуў Арцём парабкоўства, наняў хатку. Бядуля. // Узяць за плату для пераезду, перавозкі. Наняць машыну. Наняць коней.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гра́матны, ‑ая, ‑ае.

Які ўмее чытаць і пісаць; пісьменны. Прыедуць, бывала, сяляне з рынку, пачнуць выбіраць з воза пакункі і знойдуць вузенькія, доўгенькія лісточкі. Няграматны селянін паглядзіць на .. [лістоўкі] ды схавае ў кішэню, каб пры здарэнні паказаць чалавеку граматнаму. Колас. // Які ўмее граматычна правільна пісаць. Граматны вучань. // Граматычна правільна напісаны. Граматнае пісьмо. // перан. Які мае неабходныя веды ў якой‑н. галіне. Граматны інжынер. □ У паэзію ідзе таленавітае, літаратурна граматнае, знаёмае з тэхнікай справы пакаленне. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)