жале́за, -а, н.

1. Хімічны элемент, цяжкі коўкі метал серабрыстага колеру, асноўная састаўная частка чыгуну і сталі.

Каваць ж.

2. Вырабы з гэтага металу.

Дахавае ж.

3. Жалезістыя рэчывы як лячэбны сродак.

У яблыках шмат жалеза.

|| прым. жале́зны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Жалезныя вароты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́езд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. выехаць.

2. Месца, праз якое выязджаюць.

В. на шашу.

3. Коні з экіпажам і вупражжу (уст.).

|| прым. выязны́, -а́я, -о́е.

Выязная сесія суда (па-за месцам работы). Выязныя вароты.

В. конь (не рабочы; уст.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зако́т, ‑а, М ‑коце, м.

Франтон, звычайна з тонкага бярвення. Акенца круглае ў закоце — Вароты ластаўкам у сад. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гуме́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гумна. Гуменныя вароты. □ Віктар прыціснуўся да сцяны пад нізкай гуменнай страхою. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Варатня́ ’адна палавіна дзвярэй ці варот’ (Шат.). Да вароты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Ко́лавараты ’вароты ў канцы вёскі’ (Бяльк., Нас. Доп.). Гл. калаварот.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыста́вы толькі мн. ’вароты’ (лаг., Жд. 3). Дэрыват ад прыста́віць < ставіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

піро́г, ‑рага, м.

Булка, пераважна падоўжанай формы і з якой‑н. начынкай. Пірог з макам. Пірог з павідлам. □ Набліжалася свята Кастрычніка. Кожны ўспамінаў, як ён летась святкаваў гэты дзень у сябе дома, як маці вешала чыстыя фіранкі, засцілала накрухмалены кужэльны абрус, пякла смачныя пірагі. Грахоўскі.

•••

Вароты пірагамі падпёрты дзе, у каго гл. вароты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заскрыпе́ць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак.

Пачаць скрыпець. // Скрыпнуць, праскрыпець. Вось ужо Малання пайшла на работу: Ігнат чуў, як заскрыпелі вароты. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падпёрты подпёртый;

◊ варо́ты пірага́мі п. — (дзе, у каго) ирон. ворота́ пирога́ми подпёрты (где, у кого)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)