Бая́рын.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бая́рын.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прылі́ў, ‑ліву,
1.
2. Перыядычны пад’ём узроўню акіяна, мора.
3. Паяўленне каго‑, чаго‑н. у вялікай колькасці; прыток.
4.
5.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Меч 1 (м. р.) ’старадаўняя халодная зброя’ (
Меч 2, мечы́ны ’плоская дошчачка ў пачатку і на канцы драбіны’, ’папярочныя перакладзіны ў драўлянай баране’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сустрэ́ча, ‑ы,
1. Спатканне з кім‑, чым‑н. пры руху з розных бакоў.
2. Спатканне, часцей умоўленае, дзвюх або некалькіх асоб.
3. Падрыхтаваны прыём каго‑, чаго‑н.; урачыстасць з прычыны надыходу, прыбыцця каго‑, чаго‑н.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
де́ло
1. спра́ва, -вы
де́ло укрепле́ния ми́ра спра́ва ўмацава́ння мі́ру;
на́ше де́ло пра́вое, побе́да бу́дет за на́ми! на́ша спра́ва справядлі́вая, перамо́га бу́дзе за на́мі!;
суде́бное де́ло судо́вая спра́ва;
изда́тельское де́ло выдаве́цкая спра́ва;
уголо́вное де́ло крыміна́льная спра́ва;
па́пка для дел
2. (работа) рабо́та, -ты
приня́ться за де́ло узя́цца за рабо́ту (за спра́ву);
3. (предприятие)
4. (сражение)
ра́нен в де́ле под Варша́вой ра́нены ў баі́ (у бі́тве) пад Варша́вай;
◊
в са́мом де́ле сапраўды́;
за де́ло нездарма́, па заслу́гах;
ме́жду де́лом пры́хваткамі, перапы́нкамі;
на де́ле на спра́ве;
изве́стное де́ло
моё де́ло сторона́ мая́ ха́та з кра́ю; я тут ні пры чым;
то и де́ло раз-по́раз;
пе́рвым де́лом пе́ршым чы́нам, перш за ўсё, перш-на́перш;
пусти́ть в де́ло скарыста́ць, пусці́ць у ход;
име́ть де́ло мець дачыне́нне;
гре́шным де́лом прызна́цца, прызна́юся;
де́ло говори́ть слу́шна (до́бра, пра́ўду) каза́ць;
де́ло в шля́пе усё ў пара́дку;
гла́вное де́ло гало́ўная спра́ва;
я́сное де́ло вядо́мая рэч;
то ли де́ло і́ншая рэч;
а мне что за де́ло? а мне што да таго́?;
в чём де́ло? што тако́е?;
э́то де́ло! гэ́та до́бра!;
пло́хо де́ло ке́пскія (дрэ́нныя) спра́вы;
э́то друго́е де́ло гэ́та і́ншая рэч;
в то́м-то и де́ло у тым вось (якра́з) і спра́ва;
быть не у дел быць (стая́ць) у баку́, быць ні пры чым;
э́то де́ло его́ рук гэ́та яго́ рабо́та;
и де́ло с концо́м, и де́лу коне́ц і кане́ц, і ўсё;
де́ло хозя́йское во́ля ва́ша (твая́, яго́, яе́, іх).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пад, пада
1. с
2. с
3. с
4. с
5. с
6. с
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
при предлог с
стоя́ть при вхо́де стая́ць пры ўвахо́дзе;
при доро́ге пры даро́зе;
бой при Цуси́ме бой пры Цусі́ме;
лаборато́рия при институ́те лабарато́рыя пры інстыту́це;
он находи́лся всё вре́мя при мне ён знахо́дзіўся ўвесь час пры мне;
служи́ть при шта́бе служы́ць пры шта́бе;
име́ть при себе́ спра́вку с ме́ста рабо́ты мець пры сабе́ даве́дку з ме́сца рабо́ты (пра́цы);
при жела́нии всего́ мо́жно доби́ться пры жада́нні ўсяго́ мо́жна дабі́цца;
при ору́жии пры збро́і;
при встре́че пры сустрэ́чы;
при соде́йствии прису́тствующих пры садзе́йнічанні прысу́тных;
при перехо́де че́рез у́лицу пры перахо́дзе це́раз ву́ліцу;
при по́лном молча́нии пры по́ўным маўча́нні;
чита́ть при электри́честве чыта́ць пры электры́чнасці;
сказа́ть при свиде́телях сказа́ць пры све́дках;
э́то случи́лось при мне гэ́та зда́рылася пры мне; кроме того, иногда переводится также иными предлогами, в частности: а) (в знач. возле, около) каля́ (каго, чаго), ля (каго, чаго); (над) над (чым); (под) пад (чым);
жить при ста́нции жыць пры (каля́, ля) ста́нцыі;
би́тва при Грю́нвальде
при таки́х зна́ниях пры такі́х ве́дах, з такі́мі ве́дамі;
при тако́м здоро́вье з такі́м здаро́ўем, пры такі́м здаро́ўі;
при часа́х пры гадзі́нніку, з гадзі́ннікам;
де́ньги бы́ли при мне гро́шы былі́ пры мне (са мной);
у него́ при себе́ все бума́ги у яго́ з сабо́й (пры сабе́) усе́ папе́ры; в) (во время, в эпоху) за (каго, што), падча́с (чаго);
при Пари́жской комму́не пры Пары́жскай каму́не, падча́с Пары́жскай каму́ны;
при Миндо́вге пры Міндо́ўгу, за Міндо́ўгам;
при жи́зни пры жыцці́;
при́ смерти пры сме́рці;
при всём том пры ўсім тым;
при э́том пры гэ́тым;
при по́мощи пры дапамо́зе, з дапамо́гай;
при усло́вии пры ўмо́ве; (с условием) з умо́вай;
при зву́ке его́ го́лоса пачу́ўшы яго́ го́лас;
при слу́чае пры вы́падку, калі́ бу́дзе (зда́рыцца) вы́падак;
быть при ме́сте
оста́ться при свои́х заста́цца пры сваі́х;
быть при де́ле быць заня́тым спра́вай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)