пры́кра,
1. Прысл. да прыкры.
2. безас. у знач. вык. Непрыемна, крыўдна. Міцю было страшэнна прыкра, сорамна ад таго, што Сюзана бачыла яго соннага, босага, з парэпанымі чорнымі пятамі... Навуменка. Мне было прыкра, горка, ад крыўды я ледзь не плакаў. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
успрыма́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які лёгка і хутка ўспрымае, засвойвае што‑н. Успрымальны розум. □ Моладзь вельмі ўспрымальная і многае з таго, што бачыла, пра што прачытала, імкнецца зрабіць на практыцы. Філімонаў.
2. Які лёгка падвяргаецца захворванням. Успрымальны да інфекцыйных хвароб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усяля́к, прысл.
Разм.
1. Па-рознаму, неаднолькава. Усяляк паміж жонкаю і мужам бывае. Бядуля.
2. Усімі спосабамі, усяк. Валя бачыла, што маці стараецца ўсяляк адгарадзіць яе ад бурлівых падзей. Сіняўскі. [Марыя] кахала.. [Аляксея]. Кахала і ўсяляк старалася ўтаіць ад каханага сваю беднасць. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэса́нт, ‑а, М ‑нце, м.
1. Войска, высаджанае (з карабля, верталётаў, самалётаў) на тэрыторыю праціўніка для баявых дзеянняў. Паветраны дэсант. Марскі дэсант. Высадзіць дэсант.
2. Высадка войск на тэрыторыю праціўніка. Падрыхтавацца да дэсанту. □ Занялі абарону на беразе мора — на выпадак дэсанту. Бачыла.
[Фр. descente.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стая́нне, ‑я, н.
Дзеянне і стан паводле дзеясл. стаяць (у 1–3, 6–8 знач.). Стаянне вады. □ Ад доўгага стаяння на месцы ў Міці пачалі мерзнуць ногі. Навуменка. Стоячы каля воза,.. [Ганна] бачыла так мала, ды і стаянне гэта надакучыла да ліха! Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
счарне́лы, ‑ая, ‑ае.
Які стаў чорным, пачарнелы. На счарнелай ад часу жэрдцы вісела на такім жа счарнелыя драўляным круку калыска. Пестрак. На дарогах вайны бачыла я счарнелых, бяздомных дзяцей. Агняцвет. Кідаецца ў вочы старая счарнелая крапіва ля рэчкі ў голым альшэўніку. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увары́цца, уварыцца; зак.
1. Дайсці да поўнай гатоўнасці (пра стравы, якія гатуюцца кіпячэннем). Сабіна з цікавасцю глядзела ў акно. Яна бачыла, як Сабастыян сам сёрбаў лыжкай юшку, спрабуючы, ці ўварыліся грыбы. Сабаленка.
2. Паменшаць у вазе, аб’ёме ад уварвання. Многа ўварылася мяса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шашлы́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да шашлыку, уласцівы яму. Шашлычны гарнір. Шашлычны пах.
2. у знач. наз. шашлы́чная, ‑ай, ж. Сталовая, дзе гатуюць шашлыкі. А ў шашлычнай мае землякі-дружбакі З апетытам, якога не бачыла Ялта, Не смакуючы, знізвалі ўміг шашлыкі. Чэрня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аска́л, ‑у, м.
Тое, што і выскал. — Заходзьце, заходзьце, — мяккім голасам гаварыў Гарастовіч, але Сафрону здавалася, што той сабачы аскал так і застаўся на яго твары. Чарнышэвіч. [Галіна Адамаўна] ўвесь час бачыла гэты зларадны аскал, хоць выраз твару нечаканай госці быў увесь час спачувальны ці абуральна-сур’ёзны. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узвышэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. узвышаць — узвысіць і узвышацца — узвысіцца.
2. Пляцоўка або памост, які ўзвышаецца над зямлёй, падлогай. [Таццяна] не бачыла .. нічога, акрамя дзвюх аднолькавых чырвоных трупаў на ўзвышэнні. Васілёнак. І вось на ўзвышэнне ўзышоў афіцэр і зычным голасам пачаў чытаць рашэнне суда. Мальдзіс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)