нягі́бкі, ‑ая, ‑ае.
1. Няздольны лёгка гнуцца, згінацца; пруткі. Нягібкі дрот. Нягібкае вецце. // перан. Бедны на адценні, невыразны (пра голас, мову і пад.).
2. перан. Які няўмела, марудна рэагуе на пэўныя абставіны, умовы. Нягібкі розум. Нягібкая палітыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разрадзі́цца I сов., в разн. знач. разряди́ться;
электры́чная батарэ́я ~дзі́лася — электри́ческая батаре́я разряди́лась;
абста́віны ~дзі́ліся — обстано́вка разряди́лась
разрадзі́цца II сов., разг. (родить) разроди́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фон¹, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Асноўны колер, тон, на якім пішацца карціна ці малюецца што-н.
Чырвоны ф.
2. Задні план карціны, а таксама ўвогуле задні план чаго-н., тое, на чым што-н. бачыцца, вылучаецца.
Караблі на фоне вячэрняга неба.
3. перан. Агульныя ўмовы, абставіны, у якіх што-н. адбываецца.
На фоне цяперашніх міжнародных падзей.
|| прым. фо́навы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кан’юнкту́ра, ‑ы, ж.
1. Становішча, якое склалася ў пэўнай галіне грамадскай дзейнасці; абставіны, сітуацыя. Міжнародная кан’юнктура. Палітычная кан’юнктура. Спрыяльная кан’юнктура.
2. Сукупнасць прымет, якія характарызуюць стан таварнай гаспадаркі: змяненне цэн, курс каштоўных папер, аб’ём выпуску прадукцыі і пад. Эканамічная кан’юнктура.
[Лац. conjunctura.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удруча́ть несов. гнясці́, прыгнята́ць, прыгне́чваць; (печалить) засмуча́ць, засму́чваць;
э́ти обстоя́тельства в осо́бенности удруча́ли его́ гэ́тыя абста́віны асаблі́ва гнялі́ (прыгнята́лі, прыгне́чвалі, засмуча́лі, засму́чвалі) яго́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неспрыя́льна нареч.
1. неблагоприя́тно;
абста́віны скла́ліся н. — обстоя́тельства сложи́лись неблагоприя́тно;
2. недоброжела́тельно, неблагожела́тельно, неблагоскло́нно;
да яго́ адне́сліся н. — к нему́ отнесли́сь недоброжела́тельно (неблагожела́тельно, неблагоскло́нно)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вару́нак ’акалічнасць, абставіны’ (Яруш.), вару́нкі ’ўмовы’ (Гарэц.); ’акалічнасці, умовы’ (Др.-Падб.). Ст.-бел. варунк ’умова’ (Чартко, Дасл. (Гродна), 59), варунок ’тс’ (з XVI ст.; Булыка, Запазыч.). Укр. варунок (з XVI ст.). Запазычанне з польск. warunek, а гэта з ням. Wahrung. Гл. Булыка, Запазыч., 57; Чартко, там жа (апошні ст.-бел. варунк выводзіць прама з ням.); Цімчанка, 189; Рудніцкі, 319; Рыхардт, Poln., 110.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перакруці́ць, -учу́, -у́ціш, -у́ціць; -у́чаны; зак., што.
1. Павярнуць кругом, процілеглым бокам, канцом.
П. педалі.
2. Звіць вельмі туга, крута; сапсаваць празмерным закручваннем.
П. вужышча.
П. кран.
3. Наматаць на што-н. другое або іначай.
П. шалік на шыі.
4. перан. Перайначыць, зрабіць на свой лад (разм.).
Новыя абставіны ўсё перакруцілі.
5. перан. Сказіць, змяніць змест, форму чаго-н. (разм.).
П. чые-н. словы.
|| незак. перакру́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
становішча, стан, абставіны (мн.), умовы (мн.), акалічнасці (мн.), сітуацыя; атмасфера (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Пра́ктыка ’жыццё, рэчаіснасць як галіна прымянення і праверкі ведаў, палажэнняў; скарыстанне ведаў, навыкаў на справе; дзейнасць урача або юрыста’ (ТСБМ), ’нечаканы выпадак, абставіны’ (Нас.), пра́хтыка ’практыка’ (Шат.), пра́ктык, практыкава́ць, практы́чны. Ст.-бел. практика, практыка ’інтрыгі; прароцтва’ < ст.-польск. praktyka < лац. practica (Булыка, Запазыч., 257). Сучаснае пра́ктыка праз рус. пра́ктика (гл. Крукоўскі, Уплыў, 78) узыходзіць да той жа лацінскай крыніцы і, далей, да грэч. πρακτική (Фасмер, 3, 353).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)