разбе́г, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. разбягацца — разбегчыся (у 6, 7 знач.). Прабіўся [ручай] праз снег І вось пачынае паволі Разбег. Макаль.
2. Дзеянне і стан паводле дзеясл. разбягацца — разбегчыся (у 5 знач.). Назаўсёды палюбіў імклівы разбег сталёвых рэек чыгункі Пеця Трацэнка. Шыловіч.
•••
З разбегу — а) набраўшы скорасць, разбегшыся. І па снезе коні мчацца, Ім з разбегу не стрымацца. Русак; б) не змогшы спыніцца пасля бегу. [Андрэй] з разбегу торкаецца галавой у траву. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усведамле́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. усведамляць — усвядоміць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. усведамляцца — усвядоміцца. Моўчкі ідуць.. [Аўгіня і Алеся] ад магілы, адна ў засмучэнні аб тым, што было, другая ў радасным усведамленне, што сапраўдны бацька яе — герой-партызан. Колас. Усведамленне сваіх памылак не лажылася ў галаву Юхневіча, не хацелася прызнаваць няправільнасць сваіх думак, і было крыху крыўдна, што ён, відаць, сапсаваў вячэру Андрэю. Савіцкі. Вараніцын сеў, горды ад усведамлення выкананага ім абавязку. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надрэ́з, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. надрэзаць.
2. Надрэзанае месца. Хірург робіць асцярожна надрэз, расшыраючы рану. «Звязда». Хлопчык паказаў дзеду на шматлікія надрэзы, што віднеліся на многіх дрэвах. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падпара́дкаванне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падпарадкаваць і стан паводле знач. дзеясл. падпарадкавацца.
2. У граматыцы — спосаб злучэння сказаў, пры якім адзін сказ залежыць ад другога. Падпападкаванне даданых сказаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакрэ́ктванне і пакрэ́хтванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. пакрэктваць — пакрактаць, пакрэхтваць — пакрахтаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Да птушынай песні далучалася ад недалёкай рачулкі бязладнае і нястрымнае пакрэктванне жаб. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыва́рка, ‑і, ДМ ‑рцы, ж.
Спец.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прыварваць — прыварыць (у 2 знач.) і знач. дзеясл. прыварвацца — прыварыцца.
2. Тое, што атрымана ў выніку такога дзеяння. Прыварка адпала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыжму́р, ‑у, м.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыжмурваць — прыжмурыць і стан паводле знач. дзеясл. прыжмурвацца — прыжмурыцца. [Паўлу] здалося, што ён ужо недзе сустракаў гэтага сівога, з хітраватым прыжмурам вачэй, дзеда. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прымыка́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прымыкаць — прымкнуць.
2. Від сінтаксічнай сувязі слоў у сказе, якая заключаецца ў граматычнай залежнасці нязменных слоў, напрыклад: «іду пешшу», «зраблю заўтра», «злёгку чырвоны».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпрэ́жка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прыпрагаць — прыпрэгчы (у 1 знач.).
2. Р мн. ‑жак. Від запрэжкі каня — збоку ад аглабель для дапамогі каранніку. Запрагаць у прыпрэжку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прарэ́з, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. праразаць — прарэзаць (у 1 знач.).
2. Прарэзанае месца, адтуліна ў чым‑н. У прарэзе дзвярэй у цемры нават зблізку была ледзь відна .. [хлопцава] постаць. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)